38 tiltak som kan ta vare på miljøet i DIN kommune

Saka stod først publisert hjå Natur og Ungdom og er sett om til nynorsk av Framtida.no. 

9. september er det kommune- og fylkestingsval i Noreg. Politikarane som vert valde kjem til å fatte mange vedtak som får mykje å seie for om vi klarar å ta vare på miljøet eller ikkje. Miljøproblema er spreidde over heile landet og løysingane er ofte lokale.

Har dine lokalpolitikarar planen klar?

Her er ei rekkje tiltak som kan gjennomførast i din kommune/ditt fylke, som du kan sjekke om partia som stiller til val vil gjennomføre eller ikkje.

Offentlege innkjøp

• Still krav til fossilfrie anleggsplassar
• Still krav til utsleppsfri kollektivtransport i alle nye buss- og ferjeanbod
• Still krav til fossilfri varelevering og transporttenester
• Still krav til ikkje-fossil material- og energibruk
• Minst 30 prosent miljøvekting i alle anbod (dette er vedtatt av Stortinget)

Visste du at berre 1 av 5 kommunar følgjer miljøkrav i anbod? Det syner svara frå Framtida.no si klimaundersøking. – Dette er ikkje bra nok, svara statssekretæren i Klima- og miljødepartementet.

Atle Hamar (V) er statssekretær i Klima- og miljødepartementet. Foto: KLD

Samferdsel

• Fleire sykkelstiar
• Innføring eller vidareføring av ordning med bysyklar
• Bilfrie gater i sentrum
• Færre parkeringsplassar i sentrum, eller parkeringsavgifter
• Fleire kollektivavgangar
• Billegare billettprisar
• Etablere ladestasjonar for elbil på for eksempel offentlege parkeringsplassar, gateparkeringar og burettslag
• Skifte ut alle kommunen sine køyretøy til elbilar eller hydrogenbilar
• Stille krav til lading på alle nybygg, arbeidsplassar og varehandlar
• Prioritere utsleppsfrie bilar og elbildeling i parkeringspolitikken
• Etablere energistasjonar med hurtiglading, hydrogen og biodrivstoff
• Gje utsleppsfrie bilar fordelar, maks halv sats på parkeringsplassar, bompengar og ferjer
• Innføre null- og lågutsleppssoner for all transport i sentrale område
• Stille krav om utsleppsfrie drosjar
• Etablere ladestrøm for skil, miljødifferensierte hamneavgifter og utsleppsfri hamnedrift
• Avgrense cruisetrafikken med eit makstal på anløp per dag

Les også om Overhalla kommune der 70 prosent av kommunale bilar er elbilar: – Oppsiktsvekkande at ikkje fleire satsar 

Ordførar Per Olav Tyldum (t.h.) saman med Jens Himo Vold (t.v.) og Trond Andre Geving (midten). Foto: Overhalla kommune

Bygg

• Solceller på taket av kommunale bygg, smart energistyring og ladeløysingar
• Miljøvenleg oppvarming av kommunale bygg
• Nye kommunale bygg skal vere plusshus
• Fase ut fossil oppvarming i eigne bygg og fjernvarme
• Rehabilitere eksisterande bygg til plusshus
• Inngå leigekontrakter for alle kommunen sine leigeforhold med krav om energiklasse A
• Oppgradere energistandarden i eigne bygg med mål om passivhusnivå
• Droppe bustadbygging på matjord. Heller fortette langs kollektivaksar og i sentrum

Visste du at 1 av 9 kommunar har byrja med solenergi? – Krav til plusshus gjer at mange kommunar må tenkja på solenergi

Brynseng skole i Oslo har fått eit av landets største fasadeintegrerte solcelleanlegg, på over 1000 kvadratmeter. Det er venta at anlegget får ein energiproduksjon på 105 000 kWt per år. Foto: Undervisningsbygg

Nærmiljø

• Bikubar og grøne tak på kommunale bygg
• Dyrkeprosjekt i kommunen, gjerne som ein del av arbeidstrening for ungdom som har falle utanfor skule og jobb
• Fleire mogelegheiter for kjeldesortering
• Benkar rundt grøntareal for å sikre at areala vert nytta meir
• Innovasjonsdag for skuleelevar der dei skal lære om grøn energi
• Verne lokale natur- og friluftsområde mot nedbygging

Har du fått med deg at elevane på Firda Vidaregåande Skule kan velje klima- og miljøfag? – Burde vere eit fellesfag som alle elevar fekk, på linje med norsk

I dette faget har dei ingen lærebøker. I staden for følgjer elevane klimadiskursen gjennom artiklar på nett og held seg såleis oppdaterte. Foto: Bente Kjøllesdal

Anna

• Sørge for god kjeldesortering for innbyggjarane, bedrifter og kommunen/fylkeskommunen. Mellom anna må plast materialgjenvinnast, og matavfall/avløp kan gå til biogass og biogjødsel
• Legge til rette for produksjon av biodrivstoff frå lokalt avfall
• Fleire vegetaralternativ i offentlege kantiner

Les også: Nesten ingen kommunar vil kutta i kjøttet: – Overraskande at dette ikkje søkk inn

Det er svært få norske kommunar som har redusert bruken av kjøtt i kommunale kantiner. Foto: Yelp Inc./Flickr/CC BY-NC-ND 2.0