«Kor digg er det ikkje om det finst ei høgare makt som har bestemt på førehand korleis livet ditt skal vere?»
Dette er eit meiningsinnlegg og gjev uttrykk for skribenten sine eigne meiningar.
Dette bidraget vann 2. plass i skrivekonkurransen til Framtida.no og Magasinett om identitet.
Eg trur ikkje på Gud. Ikkje Gud i den forstand at han gjorde ei dame gravid utan å ha hatt samleie med ho, eller at han er ein mann som bur i himmelen og bestemmer alt som skjer her nede på jorda. Men eg trur på at Gud er eit symbol på håp når ein ikkje har noko anna å tru på.
Eg trur på Jesus, at han var ein mann som levde for lenge, lenge sidan og at han fekk brukt kunnskapane sine for å gi håp til folket. Men eg trur ikkje på at han gjorde vatn om til vin, eller at han heila dei sjuke berre ved å ta på dei.
Eg vaks opp i ein humanetisk heim. Det innebar ikkje så mykje anna enn at når skulen skulle i kyrkja rundt juletider, var eg og syskena mine dei rare som blei igjen på skulen og spilte yatzy med rektor. Dette var greitt når eg var åtte år gamal, men da eg blei tenåring var det ikkje snakk om at eg ikkje skulle gjera som dei andre i klassen min.
Då vi skulle konfirmerast, valde eg å gjera det kristeleg. Eg hadde ikkje noko forhold til kristendommen anna enn kva vi lærte på skulen, men sidan alle andre gjorde det så ville eg det også.
Det hjelpte sjølvsagt på at det var ein konfirmantleiar som alle jentene sikla etter. Vi sat trollbunden rundt han då han trekte fram gitaren for å spela songar om Jesus, Gud og alt anna mellom himmel og jord på konfirmantleir.
Etter konfirmasjonen min gjekk eg over gjennomsnittet lenge med Kristuskransen på armen mi i håp om å imponere konfirmantleiaren om eg var så heldig å møtte på han igjen. Det skjedde sjølvsagt aldri. Og snart blei Kristuskransen kasta, og den vesle trua eg hadde fått på Gud blei borte.
I Noreg i dag er det ikkje like vanleg å tru på Gud som det var da Petter Dass levde på slutten av 1600-talet. I diktet hans «Herre GUD! Dit dyre Navn og Ære» skriv han at ingen menneske må gløyme av Gud, og at han alltid vil vere på jorda, sjølv om ikkje vi er det. Gud er i alt som finst. I fjell, vatn, dyr og menneskja. Som Petter Dass skreiv så fint:
«Høyen hall og dype dal skal vike, Jord og himmel falle skal tillike, Hver bjerg og tinde skal slett forsvinne, Men Herrens minne til tusen sinne Skal stige».
Uansett kva som skjer med jorda så vil minnet om Gud for alltid leve. Og her var han nok inne på noko viktig, nemleg at håpet finst i alt rundt oss.
Men på 1600-talet hadde ein kanskje ikkje så mange andre val enn å tru på Gud som ein reell fakta. For i verste fall, om ein var ærleg om sin tvil, kunne ein ende opp på bålet med skulda i å halde på med svart magi og å vere ein satanelskarar. Derfor er det då ekstra morosamt at spiritismen har slått rota si i både Noreg og resten av verda dei siste åra.
Sommaren 2020, korona hadde herja dei siste månadane og eg sat med nasen min djupt nede i TikTok på mobilen. «Witchtok» var eit fenomen eg hadde falle over, og no var eg på god veg ned i kaninholet. Spiritisme var eit heitt tema inne på «appen», og kor enn eg snudde meg var det noko nytt å læra.
Det var heilt til den dagen kor eg såg ein video som kunne fortelja meg at grunnen til dei bortkomne nyklane mine var rett og slett at ein gjeng med små alvar hadde stole dei. Det einaste eg måtte gjera for å få nyklane tilbake, var å gje dei ei lita «ofring» av mat ute i hagen. Då eg reiste meg frå sofaen for å ta ut jordbæra i kjøleskapet til «ofringa» så stoppa eg opp. Tvilen kom meg til gode, og den dagen sletta eg heile applikasjonen, nyklane fann eg også fem minuttar seinare.
Men eit frø var sådd i meg, og hos tusen andre TikTok-brukarar. For sjølv om eg tvilte sterkt på Gud og at alvar finst for å gjera livet mitt vanskeleg, så var det noko med tanken på at universet hadde ein plan for meg og mitt liv som gav meg ei indre ro. Kor digg er det ikkje om det finst ei høgare makt som har bestemt på førehand korleis livet ditt skal vere? Då treng ein jo ikkje å ta omsyn til noko som går gale eller som ein sjølv gjer gale.
Det var kanskje ikkje akkurat slik eg tenkte, men eg begynte å forma mi eiga tru. At uansett kva som skjedde så ville eg lære noko av det, og kanskje var det på ein måte «meant to be»?
Vinteren same året skulle eg oppleve noko som fekk meg til å tvile på alt. Eg mista veslesystera mi. Og eg mista alt eg nokon gong hadde hatt av tru og håp. Når ein mistar nokon så kjennest livet utruleg urettferdig. Eg kunne ikkje begripe at det fanst menneske i verda som tenkte at dette var Guds vilje, eller at universet hadde forutbestemt at dette skulle eg og min familie gå igjennom. Eg blei rasande. Og i ei lang tid klarte eg verken å tru eller tvile på noko. Hjernen min blei eit sort hol som aldri såg lyset i enden av tunnelen. Men så skjer det som alltid skjer, livet går vidare.
Sjølv etter alt som hadde skjedd så var det noko inni meg som heldt fast ved trua på at alt skjer av ein grunn. Eg trudde eg hadde blitt galen som kunne tenkje slik. Men på ein måte så var det med på å hjelpa meg ut av sorga. Eg hadde ei tru, ei tru om at alt ville bli bra til slutt.
Men denne nye trua mi kom ikkje utan tvil. Fordi når ein startar å snakke om spiritisme, så er det plutseleg mykje rart som kan dukke opp. Alt frå Lilli Bendris og spøkelse, til Märtha Louise og englestøv. Og for mange unge i dag, inkludert meg sjølv, har spiritismen opna opp eit market for krystallar og tarotkort. Og dette stiller mange seg negative til.
I ei sak frå MinMote i 2019, seier blant anna geolog Nanna Rosing-Schow at krystallar er pseudovitskap, altså at det ikkje er ekte vitskap eller vitskapeleg bevist å ha noka kraft. Men sjølv om ein ikkje kan bevise at det finst magiske steinar, så meiner psykolog Sondre Risholm at dei spirituelle reiskapane som blir meir og meir populære kan vere et slags symbol for dei som er spirituelle. I podkasten «Alternatid» snakkar Risholm nettopp om at ein må vere forsiktig med å gi desse reiskapane ei vitskapeleg kraft dei ikkje har, men å bruke dei som eit symbol for håp kan vere «heilande» for enkelte.
Religion og spiritisme har denne eigenskapen. Å få menneska til å føle på eit håp, spesielt når alt anna rasar saman. Kanskje er det ein heilt eigen måte å takle livet på.
Gjennom heile universets eksistens har det oppstått hendingar kor menneska har mista alt håp. Og kanskje er det her religion har oppstått. Menneske har klamra seg så fast i eit håp, slik at ulike historier om menneske, gudar og usynlege krefter har vakse fram som eit reiskap i å handtere det som livet sender eins veg.
For nokre er det å gå med eit kors rundt halsen og å be til Gud ein måte å takle livet på, mens for andre er det å ha ein krystall i lomma og satse på at universet har ein plan med kva som skal skje vidare.
Livet er ikkje alltid lett, men det er kanskje desse prøvelsane vi lærer av. Religion og spiritisme har gjennom åra vore med å tent eit håp i menneske som har vore nøydde til å stå i dei aller tyngste prøvelsane. Å miste nokon ein er glad i, sjukdom, naturkatastrofar, krig. Ja, det finst mange vonde ting i denne verda vår. Men tru, det har ein likevel.
Å tru på noko vil naturlegvis komme med tvil. Fordi hadde vi ikkje tvilt ein smule på noko vi høyrer om, les om eller tenkjer på, ja, da hadde vi heller ikkje lært noko nytt.
Og da hadde kanskje alle den dag i dag enno tenkt at Gud klarte å gjere ei dame gravid utan å ha samleie, at Jesus gjorde vatn til vin eller at alvar finst på denne jorda for å stela nyklane våre.
Les også intervjuet med Maja (20) som er heks: – Eg unngår ofte å snakke om trua mi med eldre familiemedlemmer
Maja Ja Jansen (20) er heks, og er veldig interessert i religion. Foto: Privar
«Det er ikkje flaksen som skal vere avgjerande for om du får hjelp»
