Transsynlegheitsdagen: «Det bør ikkje krevje mot å eksistere»
Dette er eit meiningsinnlegg og gjev uttrykk for skribenten sine eigne meiningar.
Noko av det absolutt mest irriterande eg høyrer er at eg, som open trans, er modig.
Som om eg har noko val.
Ein lokalpolitikar takka meg ein gong i haustmørket i fjor for «kampen du tar». «Det må krevje mot», sa ho og eg takka henne for å ikkje gjere noko som helst.
Og det er litt vondt. Fordi dei orda på ein måte også tar frå meg moglegheita til å vere sårbar. Vise kor redd eg nokre gonger kan vere for det dei fleste andre ville teke heilt for gitt.
Dei orda viser meg ikkje sitjande bak mørke gardiner og kjenne på om eg i dag orkar blikka og latteren, ein laurdag formiddag i sentrum av Stavanger.
Det er som om orda gir henne fritak frå å ta stilling til det livet mange transfolk er tvinga til å leve. Ho distanserer seg frå oss.
Eg bør ikkje trenge å ha mot for å gå til butikken som meg sjølv.
Eg bør ikkje trenge å ha mot til å bere sminke, mot til å gå i kjole, mot til å la skjeggstubbane gro seg synlege ein ettermiddag sjølv om eg inst inne har lyst til å sette fyr på dei. Det bør ikkje krevje mot å eksistere.
Det bør ikkje krevje mot å eksistere
I staden for å fortelje kor modige transpersonar er, som trass alt mørke står i lyset og skin, bør ein stille seg spørsmål om ein eigentleg gjer nok.
Haldningar er et kollektivt kontinuerleg ansvar. Politikarar kan berre gjere så mykje.
Politikarar kan sette i gang kampanjar i skolen, be om å lage informasjonsmateriell i helsevesenet.
Politikarar inviterer sånne som meg for å snakke med lærarar om sånne som oss – men det er folket som har ansvaret.
Liva vi lever er meir enn harde overskrifter i avisene. Meir enn bitchinga til JK. Rowling. Vi er meir enn Subjekt sin kulturkrig. Vi er lærarar, arbeidsledige, politikarar, handverkarar, frisørar, journalistar og alt mogleg anna.
Vi er over alt. Med alle slags evner, kunnskapar og interesser. Vi er naboar, venner, familiemedlemmer og kollegaer. Og vi har vore her lenge.
Vi er menneske rundt deg, du sannsynlegvis ikkje ville visst var trans ein gong.
Språket har forandra seg, orda vi bruker har forandra seg. Men menneske har til alle tider utfordra kjønnsnormer. Likevel er det framleis ekstremt kontroversielt.
Som om det livet eg lever, om enn så «modig», ikkje er reelt og verkeleg, men ein slags illusjon som ein dag vil brytast.
Det er som om livet mitt vert utsett medan andre ventar på at eg ein dag skal ta til vettet.
Men det er det her livet som er mitt. Det er denne sjansen eg har. For himmel og gjenfødsel har eg blitt fortalt eg tydelegvis berre kan gløyme.
Medan andre snakkar om at transfolk kan kome til å angre, tenker eg på alle dei gongene eg har vore så nære å ikkje vere her lengre. Alle trans-venner eg både har og har vore nære ved å miste.
Alle dei som ikkje har overlevd.
Eg tenker på alle de gongene menneske eg er glad i har risikert å bli etterlatne.
At transfolk slit påverkar ikkje berre oss. Liva vi lever påverkar også menneske som er rundt oss, menneske som er glade i oss:
Foreldre som må bekymre seg for oss, lærarar som forsøker å skaffe hjelp og støtte til elevar med transidentitet, venner som sjekkar at ein framleis svarer på meldingar fordi no har du vore stille for lenge.
Medan andre snakkar om at transfolk kan kome til å angre, tenker eg på alle dei gongene eg har vore så nære å ikkje vere her lengre.
I dag markerer me «Den Internasjonale transsynlegheitsdagen», og dagen er meint til å løfte nettopp dette.
Det fantastiske mangfaldet vi har av transpersonar og ikkje-binære i alle slags former, fargar og funksjonsvariasjonar, med alle slags evner – men også kor mykje den synlegheita kan koste.
Personleg brukar eg dagen til å førebu ei tingrettsklage på avslag av besøksforbod mot ein mann som nyleg kom med ein heil del ganske truande meldingar, etter at eg stilte opp i ei lokalavis.
Politimannen som tok imot politimeldinga mi for eit par dagar sidan, insisterte på at «dette er eit satsingsområde for politiet» og det var ikkje måte på kor alvorleg dei tok hatkriminalitet og hatytringar mot skeive.
Likevel blei det avslått.
Hans rett til å oppsøke meg, sende meg fleire meldingar, er viktigare enn mi kjensle av å vere trygg.
Og det påverkar livet mitt meir enn eg skulle ønske. Sannsynlegvis er også han her ein av mange gærningar som berre spyr rundt seg med hets, hat og truslar.
Men korleis skal eg vite det? Transpersonar er jo på ingen måte skjerma mot vald.
Sjølv om risikoen er relativt låg for at eg blir angripen på veg heim frå sentrum ein torsdag ettermiddag, er den framleis høg nok til at eg bekymrar meg. Til at eg alltid er usikker.
Slikt gjer at eg ved neste førespurnad frå ein journalist, vurderer om eg orkar, om det er trygt.
Vi fortener å vere meir enn retorikk i pene festtalar.
Transpersonar fortener å bli tatt på alvor.
Vi fortener eit helsevesen som faktisk hjelper oss med å lindre kjønnsdysfori, i staden for å forsøke å overbehandle oss for alt mogleg anna.
Eg har ikkje tal på kor mange gonger eg har møtt legar som har meint at min transidentitet berre er depresjon, og som har pøst meg full i diverse antidepressivar. Utan at Karoline forsvann av den grunn. Utan at symptoma fordufta.
Anti-dep funka dårleg på kjønnsdysfori.
Vi fortener å vere meir enn retorikk i pene festtalar.
Vi fortener at politiet faktisk gjer alvor ut av denne innøvde frasa om «prioritert satsingsområde» når vi blir hata og hetsa.
Vi fortener at politikarar gjer alvor ut av gode intensjonar. At vyar og Pride-helsingar blir til konkret politikk som bidreg til å gjere liva våre betre.
Vi fortener å leve eit liv i ei verd som ikkje krev at vi må vere modige for å seie høgt kven vi er.
Isaac Elstad Røssnes er påtroppande 1.nestleiar i Press – Redd Barna Ungdom. I dette meiningsinnlegget kritiserer han Krf for å mangle kunnskap om kva kjønnskorrigerande behandling betyr for barna det gjeld. Foto: Privat.
