Kristin Fridtun får Språkprisen 2019

– Ho har tilført den offentlege debatten nye perspektiv både på språk og i spørsmål om kjønn og seksualitet, og ho viser alltid vilje til å saumfara både eigne og andres standpunkt, seier jurymedlem Merete Røsvik i ei pressemelding frå Språkrådet.

Kvart år deler Språkrådet ut Språkprisen for framifrå bruk av norsk i sakprosa. Prisen blir delt ut annakvart år for bokmål og nynorsk.

I år var det nynorskforfattaren Kristin Fridtun sin tur. Filologen og føredragshaldaren kjem sjølv frå Elverum i Hedmark og har bytta til nynorsk som hovudmål.

Hen har fast språkspalte i både Dag og Tid og Morgenbladet. 32-åringen har tidlegare stått på kortlista til prisen, men i år meinte juryen at det var umogleg å gå forbi hen.

Kvarteret som endra språket

For Kristin Fridtun er prisen først og fremst ein motivasjon til å halde fram arbeidet.

– Eg har ikkje eit drøss med lesarar, så då er det fint at nokon kunnige les og set pris på det, seier prisvinnaren på telefon til Framtida.no.

Sjølv vart hen nynorskbrukar etter eit kurs i regi av Noregs Mållag. Målet for nordiskstudenten var å friske opp nynorskkunnskapane før eksamen, men Ingar Arnøy inspirerte til eit totalt språkskifte.

– Etter eit kvarter hadde eg forstått at det var nynorsk eg skulle skrive. Han forklarte nynorsken som prosjekt, men det var òg det at han fekk meg til å skjøna at det ikkje er for seint å byte skriftspråk sjølv om du er 18-19 år, forklarar Fridtun.

Skriv om skrivefeil

Filologen synest det er uendeleg mykje interessant å ta av når det kjem til språk.

– Det eg synest er spanande er at det er så mange sider, så mykje variasjon både når det kjem til ord, formuleringar, utrykk, og innvikla omgrep som kjønn, som eg har skrive ei bok om, seier Fridtun, som legg til at hen lett kunne skrive ei bok til om temaet.

Men neste prosjekt er allereie bestemt, det vert ei bok om skrivefeil og kvifor det provoserer slik.

– Er du ein person som irriterer deg over skrivefeil?

– Nei. Der er eg litt sånn typisk språkvitar. Eg legg merke til det, fordi eg har temmeleg god greie på kva som er rett og gale, seier Fridtun, og viser til arbeidserfaring som korrekturlesar og språkvaskar.

– Men eg rettar ikkje på folk med mindre dei ber om det. Eg prøver iallefall. Eg er oppteken av å skrive rett for eigen del. Det er ikkje det at det ikkje er viktig, men i det store biletet tykkjer eg det er meir alvorleg om politikarar og byråkratar skriv eit språk som folk ikkje forstår og om ordbøker ikkje får pengar til å oppretthaldast – enn om nokon ikkje veit forskjell på og og å, seier Fridtun.

Hen opplever at folk ikkje tør å skriva til hen, fordi dei er redde for å skriva feil. Det tykkjer 32-åringen at det ikkje er noko grunn for.

– Eg veit at om du ikkje er god i rettskriving, så betyr det ikkje at du er dum, understrekar Fridtun.

• Les også: – Er det noko stress å vera skeiv i Noreg i dag? spør Kristin Fridtun

Språkdirektøren: – Ein språkmektig forfattar

Fridtun får prisen for bøkene Kjønn og ukjønn (2015), Homoflokar (2018) og Språket er ei bukse (2019).

Juryen skriv følgjande om vinnaren: «Kombinasjonen av gode analytiske evner og evna til å sjølv finne klargjerande språklege bilete gjer Fridtuns tekstar både lærerike og underhaldande. Fridtun lærer oss å vere meir kritiske i omgang med dei orda vi røyner verda med».

Prisen er på 100.000 kroner og skal delast ut av språkdirektør Åse Wetås på Litteraturhuset i Bergen onsdag 20. november.

– Det er ei glede å gje denne prisen til Kristin Fridtun. Ho er ein språkmektig forfattar i dobbel tyding. Ho har stor fagkunnskap om språk, samtidig som ho brukar språket på ein levande og kreativ måte, seier Wetås i pressemeldinga.

I tillegg til prisutdeling skal Jens Kihl intervjue forfattaren frå scena, samt leie ein panelsamtale om det gode sakprosaspråket. I panelet sit Språkrådet sin språkprisjury: Juryleiar Sverre Tusvik, Toril Opsahl, Merete Røsvik og Knut Hoem.

• Les også intervjuet med Helsesista som fekk Dialektprisen 2019: – Dette er ein pris for å vere seg sjølv i måten ein snakkar på, og det er så fint å verte sett for det også

– Ungdomane er vande med måten eg pratar på no, det er trygt og kjent for alle, seier Tale Maria Krohn Engvik. Ho får Dialektprisen 2019. Foto: Ingvild Eide Leirfall