Då Erlend Skjetne var til Antarktis og fekk Siv Jensen på sengekanten
Dette er eit meiningsinnlegg og gjev uttrykk for skribenten sine eigne meiningar.
Draumar er snodige saker. Eg veit at det finst ein del vitskap på feltet, men diverre er eg ingen hjerneforskar, så eg møter draumane mine med same barnlege undring som milliardar av menneske har gjort før meg.
Draumeforteljande skrulling
«You’ve gotta follow that dream wherever that dream may lead you,» song Elvis Presley allereie i 1962. Men framleis blir ein sett på som noko av ein skrulling om ein driv og fortel folk om draumane sine.
I eit bryllaup høyrde eg ein gong ei lang tale sentrert kring ei vanvitig historie full av svoltne ulvar. Korleis kunne folk sitja og tvinne tommeltottar i møte med slik dramatikk? Problemet, trur eg, var at talaren røpte tidleg at han snakka om ein draum. Hadde han presentert forteljinga som sanning, ville salen ha sitra av spenning.
Våte skor i Antarktis
Her på Framtida.no har eg heldigvis noko tilnærma carte blanche, og kan skrive så dustete som eg vil.
Til dømes må eg nemne ei oppleving eg hadde her om natta. Omsider fekk eg oppfylt ein stor draum – bokstaveleg talt – nemleg å reise til Antarktis.
Vi spaserte i fjellheimen på Den antarktiske halvøya, og alt var overmåte vakkert. Men på føtene hadde eg småe sumarskor, nokre klovnaktige lerver eg kjøpte på Svartehavskysten i 2011, og ein stad måtte vi krysse ein bekk av smeltevatn.
Eg vona det beste, sprada uti! Riktig nok kom vi snart til ein hyggeleg restaurant, men det er klart at det å gå med våte sokkar og skor i Antarktis, ikkje er optimalt.
Ein av dei andre på ekspedisjonen, ein kongolesar eg kjenner frå langt attende, informerte meg høfleg om at det kom til å gå kaldbrann i båe føtene, og at eg snart ville vera daud.
Så vakna eg – og kjende straks ei stikkande smerte i høgre stortå! Det viste seg at eg hadde pådrege meg eit slags syndrom, tåa var raud og hoven og ikkje god. Så langt har eg for så vidt overlevd, så poenget mitt er ikkje å be om sympati; det fascinerande er sambandet mellom smerter i kroppen og det som skjer i draumane når ein søv.
Jenta og svanen
I det heile kan røynda manifestere seg i draumar på mange underlege måtar.
Ein glovarm sumardag for nokre år sidan var eg åleine heime med dotter vår. Verandadøra stod open, men jenta var så lita at ho ikkje eingong kunne krabbe enno, så det var ingen fare for ei fallulykke.
Som alle gode fedrar sovna eg på sofaen. Eg hugsar ikkje om jentungen var vaken eller ikkje, men i alle fall landa ei diger svane på verandaen. Barnet reiste seg og spaserte ut dit, veksla nokre ord med svana og sette seg på ryggen hennar. Saman flaug dei i veg, og eg som låg og sov kunne ingenting gjera.
Siv Jensen på sengekanten
No om dagen er det gjerne denne jenta som vekkjer meg om morgonen. Men før ho vart fødd, hadde vi ein klokkeradio.
Eg kunne ofte liggje litt attpå i den tida, iallfall inntil «Politisk kvarter» slo seg på, klokka 07.45. Der var Erna Solberg mellom stamgjestene.
Det var nesten ein lette då Siv Jensen følgde etter, for ho sette seg ofte på sengekanten og baud meg ei lakrispipe til frukost
Men problemet var at ho ikkje nøgde seg med å sitja i NRK-studioet og kukelure: Nei, ofte kom ho vandrande rett inn i den halvvakne tilstanden min, stilte seg på soveromsgolvet og byrja balubere om sentralisering og privatisering som vanleg.
Det var nesten ein lette då Siv Jensen følgde etter, for ho sette seg ofte på sengekanten og baud meg ei lakrispipe til frukost.
Lavvo og bridgemareritt
I den lykkelege tida då eg budde i Finnmark, hamna den sjølvsame (inkje ordspel intendert) klokkeradioen gjerne på samiske frekvensar.
Ofte vakna eg ikkje i mi eiga seng, derimot i ein lavvo midt på vidda. Det var berre å ha seg opp og ut i snøstormen, byrja samle saman reinsflokken.
Elles handlar mange av draumane til ein bridgespelar naturleg nok om bridge.
Eg skal ikkje kjede dykk med detaljane, berre fastslå at dei kan vera talrike. Eg kan vakne om morgonen og hugse heile lagkampar, altså hundrevis av kort, og ofte hugsar eg jamvel analysane eg gjorde i draumen, for ikkje å nemne kranglane med makker og lagkameratar.
Dette er ikkje uvanleg, eg veit at dei fleste lidenskapelege bridgespelarar opplever det same. Diverre tippar slike draumar ofte over i mareritt.
Ein kan ha grubla både lenge og vel, funne ei briljant løysing på eit spelteknisk problem, idet ein plutseleg oppdagar at ein byrja med nitten i staden for tretten kort på handa eller at stokken inneheldt sju i staden for fire kongar – og sjølvsagt må spelet då annullerast. Det er like absurd som det er grusamt.
Skrivesperre
Så var det denne teksten då, dette essayet om draumar …
I kalenderen min hadde eg notert på veke 17: «Ny tekst til Framtida.»
Eg har ein del slike skriveoppdrag. I ein hustrig draum som stendig vender attende, har eg levert ein tekst rett før ein livsviktig deadline, for så å få melding frå mottakaren om at teksten eg sende inn var blank, eller elendig, eller rett og slett uforståeleg: «Send nytt utkast innan fem minutt.»
Men så er det syntax error i fjortande potens på PC-en, og om eg likevel får liv i han, har nokon tukla med språkinnstillingane og endra alt til quechua eller inuittisk. Så sit eg no der og kavar medan sveitten silar og klokka tikkar, og enno kan det dryge i timevis før eg vaknar skrikande, fektande med armane.
Kva gjeld teksten som skulle inn i veke 17, var eg enno i veke 16 heilt utan idear til kva eg kunne skrive om.
Men så kom heldigvis draumen om dei våte skorne i Antarktis, og neste morgon hadde eg utkastet klart i tankane mine!
Noko slikt kan neppe vera tilfeldig: Finst det einkvan der ute i blået som styrer draumane våre, som ordnar dei på særskilde vis? Vedkomande må i så fall vera splitter galen, eller kanskje sørpe full, eller truleg båe delar.
Illustrasjon: Colourbox
