Éin av seks norske studentar har sjølvmordstankar

Årets resultat frå Studentenes helse- og trivselsundersøking (SHoT) vart presentert digitalt måndag. Delen i undersøkinga som oppgir at dei har hatt tankar om å ta sitt eige liv dei siste to vekene er nesten dobla sidan 2010. Då var det 8 prosent, i 2021 er det 15 prosent.

– Det er grufull lesing og vonde tal, sa leiar Andreas Trohjell i Norsk studentorganisasjon (NSO) under presentasjonen.

Dette er ei tilleggsundersøking til SHoT for å sjå spesielt på effektane av pandemien på kvardagen og trivselen til studentane. Meir enn 62.000 studentar har delteke i vurderinga av eiga helse.

Delen som seier dei slit med alvorlege psykiske plager, har auka frå 32 prosent i 2018 til 45 prosent i 2021.

Delen som seier dei saknar nokon å vere saman med, føler seg utanfor eller isolert, er auka frå 30 prosent i 2018 til 54 prosent i 2021.

• Les også: Mange unge slit med psyken – forskar er uroa

– Må takast på alvor

Det er òg ein markant nedgang i vurderinga av eiga fysisk helse. I 2018 sa 79 prosent av studentane at dei hadde god fysisk helse. No seier 68 prosent det same.

– Vi har nok aldri sett så høge tal i nokon andre undersøkingar, seier områdedirektør for psykisk og fysisk helse, Knut Inge Klepp i Folkehelseinstituttet (FHI).

Høgare utdanningsminister Henrik Asheim (H). Foto: Kunnskapsdepartementet

Han seier studentar er ei relativt ressurssterk gruppe, men at resultata frå undersøkinga er eit signal som må takast på alvor.

– Det er ei veldig alvorleg tilbakemelding frå veldig mange unge menneske som har hatt eit knalltøft år. Psykisk helse er høgt oppe på prioriteringslista mi, seier høgare utdanningsminister Henrik Asheim (H) til NRK.

Aukar meir enn før

– Stengde campus, mindre rørsle og stengde treningssenter kan sjå ut til å ha påverka store delar av helsa til studentane, både den psykiske og den fysiske, seier leiar for SHoT 2021, Kari-Jussie Lønning, i ei pressemelding.

Det har vore ein generell auke i psykiske plager blant studentar dei siste ti åra.

Kari-Jussie Lønning har leia arbeidet med Studentenes helse- og trivselsundersøking (SHoT) 2021. Foto: Unni Irmelin Kvam, SiO

– Auken i tilleggsundersøkinga er større enn tidlegare. Det må takast på største alvor, seier Lønning.

Manglande kontakt med medstudentar og mindre engasjerande forelesingar blir oppgitt som dei største utfordringane. Rundt halvparten seier i svara sine at meir enn 80 prosent av undervisninga har vore digital.

Heile sju av ti vurderer den digitale undervisninga som dårlegare eller mykje dårlegare samanlikna med tradisjonell undervisning. Åtte av ti seier den største utfordringa då er mangel på kontakt med medstudentar og faglærar. Det er særleg dei yngste studentane som slit.

• Les også: Høie er uroa, men kjem ikkje med krisepakke for psykisk helse

Sjølvskading

I undersøkinga oppgir 19 prosent å ha søkt hjelp for psykiske plager det siste året.

Det er nesten like mange som oppgir å ha ei psykisk liding, som 18 prosent seier dei har. 12 prosent av studentane seier dei lir av depresjon, medan 11 prosent lir av angst.

Ifølgje undersøkinga er sjølvmeldt omfang av sjølvskading og sjølvmordstankar høgt. Éin av fem svarer at dei har skadd seg sjølv med vilje, men det blir ikkje oppgitt kva som blir lagt i omgrepet sjølvskading i denne samanhengen.

• Les også: Mental Helse Ungdom om koronakrisa: – Verste konsekvensen er at folk ikkje orkar å leve

F.v. Helsesista Tale Maria Krohn Engvik (Foto: Ingvild Eide Leirfall) og Line Toft, kommunikasjons- og innsamlingssjef i Mental Helse Ungdom (Foto: privat).