Veka i bilete
Ei veke har gått, mykje har skjedd - sjå bileta frå verda denne veka.
Denne artikkelen er eldre enn 1 år gamal. Det betyr at noko av informasjonen kan vere utdatert.
Jordskjelv i Albania
Eit jordskjelv med styrke på 6,4 ramma Albania natt til tysdag. Skjelvet var så stort at dei merka det i fleire naboland. Minst 31 menneske har omkomme, medan over 650 er skada. Ifølgje Albanias Røde Kors er rundt 100.000 ramma av jordskjelvet og 30.000 treng akutt hjelp.
Kvinner i Mexico demonstrerer mot vald
Måndag var den internasjonale FN dagen for avskaffing av vald mot kvinner. Dette vart markert fleire stader i verda, men særleg Mexico markerte seg. Ikkje rart når det er eit av landa i verda med mest vald mot kvinner.
Ifølgje FN vert 12 kvinner drept til dagen, på grunn av sitt kjønn, i Latin-Amerika. Heile 14 av dei 25 landa, land med dei høgaste tala for drap på kvinner i verda og 98 prosent av kjønnsrelatert mord, vert aldri handsama i retten.
I 2018 var det 3,662 kjønnsrelaterte mord av kvinner i Mexico, ifølgje styresmaktene i landet.
Protestar i Chile
Neste veke skulle det eigentleg vore klimatoppmøte i Chile, men på grunn av store demonstrasjonar og uro, måtte det flyttast.
18.oktober starta demonstrasjonane: folk er misnøgde med store økonomiske forskjellar i landet. Då prisen på T-banebillettar steig i Santiago, byrja studenter og andre unge å demonstrera. Sidan då har det eskalert.
På fire veker er 22 menneske omkomne, følgje NRK, og Human Rights Watch meiner at chilensk politi bryt med menneskerettane.
Aftenposten melder at over 200 demonstranter har fått augeskadar etter å ha blitt skotne på med haglpatronar av politiet i Chile. No har ein lapp over auge blitt eit symbol.
Boris Johnson vart til is
Alle partileiarane i England var invitert til ein debatt om klimaendringar på Channel 4, torsdag. Men statsminister Boris Johnson, og Nigel Farage, leiar av Brexit-partiet, vill ikkje stille opp.
Så på plassane der dei skulle stått, var det i staden plassert to isskulpturar med logoane til partia dei på. Smeltande gjennom programmet var dei ei påminning om kva dette handlar om.
Johnson og partiet har no kome med truslar mot kanalen, om at dei kan få færre ansvarsområde dersom dei vinn valet.
Thanksgiving
Måndag var det kalkunfest på Willard InterContinental Hotel i Washington USA. Amerikanarane et som regel kalkun til Haustakkefesten (Thanksgiving) 29.november.
Kvart år er det blitt tradisjon at presidenten benådar ein (eller to, som i år). Tysdag vart dei benåda av Trump.
Teikningar i Peru
For første gong har forskarar funne ein geoglyf ved hjelp av kunstig intelligens.
I Peru har Nazca-linjene lenge vore ein kjend turistattraksjon, og noko forskarane enno ikkje veit heilt kvifor eksisterer. Gigantiske figurar er rissa inn i fjella og Nazcaørkenen. Ein reknar at desse har blitt laga rundt 500 år før til 500 år etter vår tidsrekning.
No har japanske forskarar funne ein ny figur, ved hjelp av kunstig intelligens. Den er omlag fire meter lang, to meter brei og ser litt ut som eit menneske med hovudpynt og ein pinne i handa.
Zlatan utsett for hærverk
Black Friday
I år har også me i Noreg «feira» Black Friday i 10 år. Handelsstanden har i alle fall kunne feira, med rekordomsetjing år etter år. Med klimakrisa hengande over oss er det likevel fleire og fleire som protesterer mot kjøpefesten.
På biletetet ser me aktivistar i Paris. På plakaten står det “La oss brenne kapitalismen, ikkje olje”.