Det er jo ikkje til å koma forbi at nynorsk ER mykje tøffare enn bokmål

Teksten vart skrive til opprettinga av Moss Mållag, og stod først på trykk i Moss avis.

Da eg var ung, var nynorsk noko av det minst kule ein kunne tenke seg. Det var ikkje mykje som var verre enn nynorsk for ein gutunge på 14.

Det rangerte ein stad mellom den gongen eg berre iført shorts tryna på sykkel ned ei skråning med brennesle, og mor si levergryte. Som var så ille at bikkja vår brekte seg då eg freista å snika porsjonen min til han.

Nynorsk for meg var svart/kvitt-TV der gamlingar med bolleklipp og Kjell Bækkelund-briller sat og røykte på Rikskanalen og diskuterte kor viktig det var med riktig bruk av personleg pronomen, dativ og genitiv-s i fullt alvor. I beste sendetid.

Gamlingar med bolleklipp (…) sat og røykte på Rikskanalen og diskuterte kor viktig det var med riktig bruk av personleg pronomen, dativ og genitiv-s i fullt alvor.

Det var NRK Radio søndag ettermiddag, det gode gamle pausesignalet vart avbrote av felegnikk, skjelvande gammelmannstemmer, og ei supermjuk og litt vemodig damestemme som kunne kunngjere at «Det var forfattaren sjølv som las».

Og det var evig pugging av grammatikk utan EITT einaste svar på kvifor.

Ikkje akkurat eit bra innsalg av nynorskspråket for ein fjortis i den mest hormonelle perioden sin, som stort sett ikkje dreiv med anna enn å drikka Coca Cola med peanøtter i, og onani.

Og lovbrot.

Eg innrømmer det. Eg er ein forbrytar. Eg har drive hærverk. Eg var ein av dei som skreiv «Spynorsk Mordliste» på nynorsk-ordlista mi. Eg ser no, ein liten mannsalder etter, at det var feil.

Eg innrømmer det. Eg er ein forbrytar. Eg har drive hærverk. Eg var ein av dei som skreiv «Spynorsk Mordliste» på nynorsk-ordlista mi.

For nynorsk treng ikkje vere møllspist og introvert, utsikt frå eit tomt hus med daude fluger i vindaugskarmen. To personar som stirar forbi kvarandre medan ei talande stille senkar seg som ein overvektig mann i eit kaldt badekar.

Bandet mitt Blodsmak tek ansvar og spelar tung folkrock på nynorsk, og læt omtrent som Myllarguten møter fanden sjølv med munnharpe og spikerpistol, eller Dei tre Bukkene Bruse med fuzzgitar og knokejarn, om du vil.

Eitt av dei spørsmåla eg får oftast av observante journalistar er da nettopp om språkvalet. «Kva får ein person som snakkar kav austlandsk til å synga og skriva på nynorsk?»

Det blir spurt med ei slags blanding av genuin interesse og – om ikkje avsky, så i det minste ein slags avventande fascinasjon, som om eg skulle ha kunngjort at eg har skvotte brystmjølk i kaffien – pumpa frå eige bryst.

Det første eg svarar er: «fordi det er tøft!» Og det er jo ikkje til å koma forbi at nynorsk ER mykje tøffare enn bokmål.

Der bokmål er eit plettfritt og preglaust juletre importert frå Danmark, er nynorsk ein trolsk tyrirot frå Lars Hertervigs mest feberfantastiske måleri.

Der bokmål er glutenfri sellerisaft og avokado, er nynorsk kvae og ryggmarg frå Dovregubben sjølv.

Der bokmål er glutenfri sellerisaft og avokado, er nynorsk kvae og ryggmarg frå Dovregubben sjølv.

Nynorsk sparkar rett og slett bokmål si ræv med ein støvel av brennande kjøt!

Det er noko med krafta i nynorsk som gjer det så godt eigna til rock. Ein får lyst til å klatra opp på næraste fjelltopp, riva av seg kleda og berre brøla mot månen til stemmebanda slintrar rundt i halsen som morkna syltestrikkar.

Eg trur det har noko med diftongar å gjera.

Men nynorsk har ikkje berre tøffare ord på nynorsk.

Ei veldig lokal undersøking – beståande av meg sjølv – viser òg at sjølv ord som vert likt skrive på både bokmål og nynorsk faktisk ER tøffare på nynorsk. Heilt opp mot 32 prosent tøffare. Prøv sjølv.

Der bokmål er eit plettfritt og preglaust juletre importert frå Danmark, er nynorsk ein trolsk tyrirot frå Lars Hertervigs mest feberfantastiske måleri.

Det rare er at det ingen spør seg om er kvifor det er greitt at andre band frå stadar med obskure postnummer og nyleg innlagd vatn får knota laus på dårleg skuleengelsk, medan vi som syng på eit malmfullt og brysthårframkallande nynorsk er raringane her.

Det er uansett ikkje tvil om at nynorsken er meir rocka og barsk no enn for berre nokre år sidan.

Når bokmål går heim etter å ha halde til ein kveld saman med vennene sine dansknorsk og riksmål – dei har kanskje ete småkaker og drukke litt for tynn saft og spelt Ludo eller noko sånt, fortar dei seg med skremde blikk forbi tronge smug der nynorsk står med MC-jakke og skjeggstubbar og rissar ukvemsord inn i murpussen med tollknivane sine.

Eg vil ikkje påstå at Blodsmak er dei einaste som har æra for det.

Les også: Vil styrke nynorsken med omsetjingsrobot

Nei, vi må til politikken. Ein dag for omtrent fem år sidan. 1. september 2013, i samband med valkampen, gjekk nemleg ein av Frps stortingskandidatar, Hege Jensen, ut med påstanden om at «Nynorsk fører til kriminalitet».

Da var det som om alle rebellar, bråkmakarar, rabagastar, alle som av ein eller annan grunn er utanfor samfunnet sine konforme rammer spissa øyrane og nikka unisont. For ja.

Nynorsk ER forbrytarane sitt språk. Du finn stort sett lovlause tilstandar i fylkeskommunar med nynorsk som offisiell målform.

Du kan ikkje gå tre skritt i norske fengsel før du støyter på forherda kriminelle som mottek all statleg kommunikasjon på nynorsk.

Pål Enger og David Toska? Meir nynorske enn både Halldis Moren og Faren Vesaas til saman.

No skal det seiast at avisa Framtida.no dagen etter Hege Jensen si famøse utsegn, kunne dementere påstanden.

Berre 6,5 prosent av alle lovbrot vert utførte i nynorskkommunar.

Men nynorsk kjennest innimellom som noko som blir straffeforfølgt. Både av dei som hatar nynorsk – og ikkje minst den gamle skolen av nynorskbrukarar.

Men nynorsk kjennest innimellom som noko som blir straffeforfølgt. Både av dei som hatar nynorsk – og ikkje minst den gamle skolen av nynorskbrukarar.

Det er kriminelt kor lite ein gjer for å gjere nynorsken meir moderne. Altså, det ligg jo i sjølve namnet NY-norsk. Men nei.

Det er innan nynorsken ein finn den mest bakstreverske og akterutsegla språkrøkta.

Kva med litt takhøgde? Korleis skal ein få folk til å begeistre seg for noko som er så proppfullt av reglar, utan nokon rom for fornying og modernisering?

Les også: Skal fornye ordbøkene: No kan gutane også vere gutegalne

Korleis skal ein få nokon til å nyte språket, utan å måtte kunne heile kjemien bak? Det går faktisk an å drikke vin utan å kjenne til omgrep som fermentering, tannin og Botrytis Cinerea. Eg køyrer bil, men kan ikkje bæret om forgassarar.

Rapparar og rockemusikarar som formidlar tekster på bokmål slepp unna med sammenblandingar, nyskapingar og anglifiserte lånord. Dei vrir og vrenger på grammatikken som ein treåring med ein klump plastilin, og vert heidra for å tilføra nytt blod til språket.

Nynorskpolitiet rynkar på sine elitistiske nasar og sablar ned grammatikken. Så lurar dei på kvifor folk ikkje brukar nynorsk?

Kva med litt takhøgde? Korleis skal ein få folk til å begeistre seg for noko som er så proppfullt av reglar, utan nokon rom for fornying og modernisering?

Som relativt fersk nynorskbrukar saknar eg heider for å prøva. Sjølv om det ikkje alltid vert rett, bør ikkje det første ein høyrer vere «Det er ikkje lov å seie …». Kva med å gje litt blaffen? Vere litt forbryterske? Litt meir rocka?

Dersom ein tør å lausne litt på slipset, senke skuldrene, slå ut håret, vil ein få fleire til å innsjå det faktumet at nynorsk ikkje berre er Ivar Aasen, men faktisk heilt Ivar AWESOME!

Les også: Tore Renberg: – Gå heim og gje nynorsken ein sjanse

Omsett til nynorsk av Framtida.no