Nynorsk for nye norske

No blir ein kampanje for nynorsk for vaksne innvandrarar sparka i gang.

I 2013 hadde 13.681 obligatorisk norskopplæring som ein del av eit introduksjonsprogram. Totalt fekk over 43 000 vaksne innvandrarar norskopplæring. Ei spørjegransking frå Noregs Mållag gjennomførd hausten 2014 til 129 kommunar viser at berre 24 kommunar gjev nynorskopplæring. No vil mållaget setje inn ein ekstra innsats på dette området.

– Innvandrarar er viktige tilflyttarar for heile Distrikts-Noreg. Det er difor ekstra viktig at dei som buset seg i nynorskområde, lærer det språket som ungane lærer på skulen og som er dominerande i lokalsamfunnet, seier Hege Lothe, informasjons- og organisasjonskonsulent i Noregs Mållag.

– Me kan nytte erfaringa frå arbeidet me gjer i skulen, men her kan me ikkje slå i bordet med lova. Lova om opplæring for vaksne seier ingenting om opplæringsspråk eller om språket i læremidla. Difor er det viktig å få kommunane og dei som driv med vaksenopplæring for innvandrarar til å sjå at det å ha opplæringa på nynorsk gjev viktige fordelar, peikar Hege Lothe på.

LES OGSÅ: Vil at innvandrarar skal få læra nynorsk

Meir læremiddel
Mållaget har vore oppteke av denne saka lenge, men så lenge det var alvorleg mangel på læremiddel og andre ressursar på nynorsk, var det vanskeleg å få fart på saka.

– Dette har blitt mykje betre dei siste åra. Det tilfanget som finst på nynorsk i dag, er meir enn godt nok til å gje ei fullgod norskopplæring for vaksne innvandrarar, seier Hege Lothe. Somme kommunar har jamvel, med ein ekstra eigeninnsats, undervist på nynorsk sidan tusenårsskiftet.

Ho meiner at nett det at somme har insistert på nynorsk i så mange år, syner at det er mogleg, berre viljen er der. Ofte kokar det ned til haldningar til og dugleik i nynorsk hjå dei tilsette i vaksenopplæringa. Fordi norskopplæring for vaksne innvandrarar er opplæring i tala bokmål eller tala nynorsk (såkalla normaltalemål), er det mange som kvir seg for å gje slik opplæring i nynorsk. Innvandrarane skal ikkje læra å tala dialekt på norskkurset.

– Men vi meiner at det å ha nynorsk opplæring i vaksenopplæringa rett og slett kan vere med å gjere det lettare å kome inn i det norske samfunnet fordi ein forstår lettare det munnlege talemålet. Det er også eit poeng at uansett om desse innvandrarane som har lært nynorsk, seinare flyttar til bokmålsområde, så er det mange som melder om at det slett ikkje har vore ei ulempe å lære nynorsk fyrst, seier Hege Lothe.

Ho fortel at det blir arbeidd med eit kampanjeopplegg, og at det er fleire ting lokallaga kan gjere.

– Dette er eit godt høve til å skape blest rundt nynorsk i dei tjuefire kommunane som i dag alt underviser på nynorsk. Det kan vere å stikke innom med blomar og kampanjeplakat og invitere med seg lokalpresse og NRK, seier Hege Lothe.

Ho er vel så oppteken av dei stadene der det ikkje er vaksenundervisning på nynorsk.

– Det er rundt hundre kommunar att. I mange av desse har ikkje opplæringa for vaksne innvandrarar vore drøfta. Lokallaga kan setje saka på dagsorden ved å ta kontakt og undersøkje korleis det er i deira heimkommune. Sidan vi nærmar oss valkamp, kan dette også bli ei valkampsak, peikar ho på.

LES OGSÅ: – Arrangert ekteskap er ofte som nettdating

Lokalt arbeid
– Det blir undervist på bokmål til dømes på Voss. Der har lokallaget teke tak i det, og me håpar at dei lukkast med å endre praksisen der. På Voss er arbeidet kopla saman med eit større arbeid for å få kommunen til å vedta ein språkbruksplan. Kva språk det skal vere i vaksenopplæringa, høyrer naturleg heime der, meiner Lothe.

– Sidan opplæringsspråket i dag er opp til kvart enkelt opplæringssenter og kommune, meiner Mållaget at kommunane kan og bør vedta eigen språkbruksplan som inkluderer kva mål vaksne innvandrarar skal lære i norskopplæringa. Svært fåe kommunar har gjort noko vedtak om saka i det heile.

– Det mest brukte argumentet for å gje norskopplæring på bokmål, er mangelen på tilfang på nynorsk. Denne feiloppfatninga lyt me rydda opp i. Nynorskstafetten opna opp mange dører til ordførar- og rådmannskontor. Dette er eit godt høve til å banke på dei same dørene att, seier Lothe.

LES OGSÅ: Eksamen for multinorske skodespelarar