Vekas viktigaste: KI-kritikk, val i India og rekordvarme

Eitt år med varmrekordar

Mai var den tolvte månaden på rad med ny varmerekord, ifølgje EU-forskarar. Det viser den månadlege rapporten frå EUs klimaovervakingsteneste C3S.

Månaden var varmare enn nokon annan mai-månad sidan 1940, og markerer eitt år med slike rekordar.

Carlo Buontempo, som leier EUs klimaovervakingsteneste C3S, seier det er sjokkerande, men ikkje overraskande.

– Sjølv om rekka til slutt vil bli broten, kjem klimaendringane til å vedvare, og det er ingen teikn på at trenden vil snu, seier han ifølgje Aftenposten.

Opposisjonen samlar seg om ein alternativ nasjonal transportplan

Onsdag vart det klart at Raudt, SV, Venstre, KrF, Høgre og Frp går saman om fleire store prosjekt i Nasjonal transportplan (NTP) enn det regjeringa har lagt fram.

NTP er planen som styrer korleis pengar blir prioritert når det kjem til infrastruktur som vegar, tog, flyplassar og anna transport i åra framover, i dette tilfellet mellom 2025 og 2036. Stortinget må godkjenne planen, og sidan regjeringa ikkje vart einig med SV, har dei ikkje fleirtal, og andre parti kan samarbeide. Ein av grunnane til at SV braut med regjeringa er at prosjekta knytt til Ringeriksbana og Vestfoldbana ville bli skrota eller utsett.

Forslaget til opposisjonen er:

• Ringeriksbana skal byggjast saman med E16 mellom Skaret og Hønefoss.
• Lage dobbeltspor for Vestfoldbana mellom Stokke og Sandefjord dei første seks åra.
• Gi meir pengar til fylkesvegar.
• Oppgradere Ofotbanen tidlegare, slik at det blir større kapasitet.
• Starte å byggje nye riksveg 19 i Moss før utgangen av 2036.
• Starte å byggje ny stasjon på Majorstua i Oslo i første del av perioden.
• Utbetre riksveg 15 over Strynefjellet, inkludert vegen til Geiranger, i første del av perioden.

Regjeringa er ikkje nøgd med at opposisjonen har samla seg om desse vedtaka.

– Opposisjonens enkeltvedtak undergrev betydninga av nasjonal transportplan, og legg opp til ny kakespising utan meir asfalt eller skinner, seier Sigbjørn Gjelsvik (Sp), leiar for transport- og kommunikasjonskomiteen på Stortinget, til VG.

Lyspunkt: Mexico får sin fyrste kvinnelege president

Sundag fekk Claudia Sheinbaum mellom 58,3 og 60,7 prosent av stemmene i Mexico. Ho blir med det den fyrste kvinnelege presidenten i landet.

Sheinbum har tidlegare vore ordførar i hovudstaden Mexico City. Ho er utdanna ingeniør og klimaforskar, og tilhøyrer det venstreorienterte partiet Morena.

Dette var det største valet i Mexico nokosinne, med 97 millionar potensielle veljarar. Sheinbum kjem til å ta over som president 1. oktober.