Klimasøksmål, Trump-dom og Sverige

Trump-dom og debatt utan han

Natt til torsdag heldt det republikanske partiet i USA sin andre debatt før neste års primærval.

Sju kandidatar stod på scenen i California, der innvandring og økonomi var dei store temaa. Ein kandidat var tydeleg fråverande under debatten: Donald Trump. Motkandidatane nytta høvet til å gje den tidlegare presidenten ganske hard kritikk.

Før debatten hadde Trump oppslutning på 54 prosent i ei meiningsmåling blant republikanske veljarar. Meir enn 40 prosentpoeng under, ligg Ron DeSantis på 2.-plass.

Trass i fråvær, hard kritikk og ein dom for bedrageri, har Trump blitt utnemnd som vinnaren av torsdagens debatt.

Dagen før vart Donald, Donald Jr. og Eric Trump funne ansvarlege for svindel i ei sivil rettssak i New York. At dei vart funne ansvarlege betyr at den tidlegare presidenten no vil bli saksøkt av statsadvokaten i New York. Om den kommande rettssaka ikkje endar i Trump-ane sin favør, vil dei miste retten til å driva forretning i delstaten.

Regjeringa løyver 15 milliardar til grønt industriløft

Torsdag vart det kjend at regjeringa set av 15 milliardar kroner ekstra til grøn omstilling i budsjetta for 2023 og 2024. Pengane skal gå til å gje norsk industri eit stort, grønt løft.

– Vi aukar no innsatsen med 15 milliardar kroner for å avlasta risiko og bidra til utvikling av banebrytande teknologi som Noreg og verda treng. Dette er aktiv næringspolitikk i praksis, sa næringsminister Jan Christian Vestre (Ap) under lanseringa av pakken.

Vestre håpar pakken vil gjera grøne satsingar meir lønsame og attraktive for private investorar.

I regjeringa sitt forslag kjem det fram at milliardane skal gå til investorselskap og organisasjonar, der gründerar kan søka om pengar. Selskapa som får størst del av potten er investorselskapet Nysnø, finansieringsselskapet Eksfin og Innovasjon Noreg.

• 3 mrd. til Nysnø (1,85 mrd.), Siva (1 mrd.) og Investinor (150 mill.)
• 10 mrd. i auka garantiramme under Eksfin
• 1 mrd. i auka låneramme under Innovasjon Noreg
• 1 mrd. over fem år i tilskot til teknologiutvikling innanfor batteriprosjekt av felleseuropeisk interesse (Innovasjon Noreg)

Valdsbølgja i Sverige held fram

På to veker har skyteepisodar og eksplosjonar råka områda i og rundt Stockholm. Natt til torsdag vart det meldt om to skyteepisodar i Stockholmsområdet og ein eksplosjon i Uppsala som tok livet til ei 25 år gammal kvinne.

Svensk politi meiner valden er resultat av ei pågåande konflikt mellom organiserte kriminelle miljø, og at fleire svært unge personar er blitt involverte i tung kriminalitet den siste tida.

Dei knyt fleire av hendingane til det kriminelle Foxtrot-nettverket, som òg har noko aktivitet i Noreg. Denne veka møtte justisminister Emilie Enger Mehl (Sp) sin svenske motpart.

Etter møtet presenterte Mehl og Justisdepartementet ei rekke tiltak for å styrka kampen mot gjengkriminalitet. Oppretting av ein ny grensepolitistasjon, styrkt samarbeid med svensk etterretning og styrking av politiet i enkelte område er blant tiltaka som vart presentert.

✨Lyspunkt✨: Kraftig nedgang i dødsfall frå hjarteinfarkt og hjerneslag

Talet på akutte hjarteinfarkt har falle med 31 prosent hjå kvinner og 22 prosent hjå menn frå 2017 til 2022. Det melder Folkehelseinstituttet (FHI).

– Nedgang i mengda som røykjer, har høgt kolesterol og eller høgt blodtrykk, og dessutan betre behandling er sannsynlege årsaker til nedgangen i hjarteinfarkt og hjerneslag, seier Ester Kringeland, overlege ved Hjarte- og karregisteret, i ei pressemelding.

Talet på akutte hjerneslag har i den same perioden blitt redusert med 8 prosent hjå kvinner og 10 prosent hjå menn.

Hjarte- og karsjukdommar er framleis den nest vanlegaste dødsårsaka i Noreg etter kreft. I 2022 var 23 prosent av alle dødsfall resultat av ein hjarte- og karsjukdom.