Svinge frå lysekrona

Eg veit ikkje så mykje om Sia som person, men ho er skikkelig flink å synge. Nokon av hennar mest kjente låtar er samarbeid med andre artistar, t.d David Guetta, Flo Rida og Sean Paul. Dette er artistar eg forbinder med fest og moro, og med bodskapar av typen «No skal me ha det gøy» eller «Eg ynskjer å ha sex ofte». Ikkje noko feil med det, men det er ikkje låtar som overraskar eller utfordrar meg.

Chandelier er ein låt som Sia er åleine på, og det høyrest med det same ut som ein festlåt. Refrenget går som følgjer:

I’m gonna swing from the chandelier, from the chandelier

I’m gonna live like tomorrow doesn’t exist

Like it doesn’t exist

I’m gonna fly like a bird through the night, feel my tears as they dry

I’m gonna swing from the chandelier, from the chandelier

Høyrest kjekt ut det. Viktig å ta seg ein fest, liksom. Gløyme alt og berre gjere kreisi ting.

Refrenget er så fengande og kraftfullt at eg gløymer å lytte til teksten.

Samstundes er det noko urovekkande med stemma til Sia når ho syng refrenget. Den er sterk og intens, av og til på grensa til å sprekke. Ho høyrest ikkje glad eller feststemt ut. Det er ei uro der. Refrenget er så fengande og kraftfullt at eg gløymer å lytte til teksten. Men når eg går tilbake til starten og høyrer etter, så er det eigentleg triste greier:

Party girls don’t get hurt

Can’t feel anything, when will I learn

I push it down, push it down

Teksten startar altså med å fastslå at «party girls» ikkje blir såra, og at Sia ikkje føler noko. Utifrå resten av teksten er det tydeleg at eg-personen er ei slik «party girl» (det er ikkje nødvendigvis seg sjølv ho beskriv, men for å enkelheits skuld brukar me hennar namn for å omtale «eg» i sangen). Det er likevel ei erkjenning der av at noko ikkje fungerer for henne. Ho har ei sårheit i stemma og spør seg når ho skal lære. Det er dessutan noko ho undertrykker, og det virkar som ho forstår at dette er noko ho eigentleg burde halde seg til. Ei vond sanning av noko slag.

I’m the one «for a good time call»

Phone’s blowin’ up, they’re ringin’ my doorbell

I feel the love, feel the love

Her får me meir om kva det er å vere «party girl». Ho er den ein kan ringe når ein skal ha det moro. Det skjer tydeligvis ofte, faktisk i den grad at Sia sin telefon eksploderer (me må anta at dette er ein metafor for at den ringer ofte). Folk nøyer seg forresten ikkje med å ringe på telefonen, dei kjem på døra hennar også.

Ho har ei sårheit i stemma og spør seg når ho skal lære.

Men Sia klagar ikkje. Ho føler seg elska når dette skjer. Me kan likevel mistenke at det er noko ironi her. Det å reise på fest saman er sjølvsagt eit uttrykk for samhald og vennskap, men det er ikkje nok for at ein relasjon skal vere djup og meiningsfull. Det at ho alltid blir oppringt for å vere med på fest er sannsynlegvis fordi ho alltid blir med. Me kan anta at ho ikkje har barn, kjæreste eller andre nære relasjonar som hindrar henne frå fest på kort varsel. Og viss ho har det, så er sannsynlegvis noko som ikkje fungerer viss ho reiser på fest heile tida. Kan hende er desse folka ho festar med den einaste formen for nærheit ho har?

One, two, three, one, two, three, drink

One, two, three, one, two, three, drink

One, two, three, one, two, three, drink

Throw em back, till I lose count

Sia forklarar kva ho gjer på fest. Det skal drikkast, og det skal drikkast mykje. Minst tre drinkar, og når Sia gjentar det to gonger så er me oppe i ni. Eg veit ikkje kor mykje alkohol det er i ni drinkar, for der eg kjem frå drikker me frå flaska. Men det er sikkert nok til å bli dritings. Og ni blir uansett berre eit anslag, for Sia innrømmer at ho drikker så fort og masse at ho mistar teljinga. Då kan me i alle fall anta at ho er dritings.

I’m gonna swing from the chandelier, from the chandelier

I’m gonna live like tomorrow doesn’t exist

Like it doesn’t exist

I’m gonna fly like a bird through the night, feel my tears as they dry

I’m gonna swing from the chandelier, from the chandelier

Når me no høyrer refrenget er det tydeleg kvifor stemma til Sia har ei uro i seg. Det er ei smerte og ei sårheit i det å svinge frå lysekrona. Ho er full og glad, men også fortvila. Ho vil leve som om morgondagen ikkje finnast. Ikkje fordi ho skal på jobb og synest at det er teit, men fordi sjølve livet er for vondt og vanskeleg. Me kan anta at i morgon kjem det tilbake, alt det ho ikkje vil føle. I kveld vil ho fly som ein fugl. Eit vakkert, men samtidig skikkeleg trist bilete. Ho græt, men greier ikkje å få tårene til slutte å renne. Det beste ho greier er å fly så fort at dei tørkar.

Me kan anta at i morgon kjem det tilbake, alt det ho ikkje vil føle.

And I’m holding on for dear life, won’t look down won’t open my eyes

Keep my glass full until morning light, ’cause I’m just holding on for tonight

Help me, I’m holding on for dear life, won’t look down won’t open my eyes

Keep my glass full until morning light, ’cause I’m just holding on for tonight

On for tonight

Sia klamrar seg til lysekrona. Og, i overført betydning, pausen frå det som er vondt og vanskeleg. Det er også eit rop om hjelp her, men det er ingen plassar i teksten der ho nevner nokon som kan hjelpe eller trøyste henne. Difor held ho seg fast i lysekrona, og ho ser ikkje ned. «Ned» kan me, i denne samanhengen, forstå som der verkelegheita er. Livets harde realitetar. Ho passar på å ha glaset fullt heile natta (sannsynlegvis med alkohol eller andre uhumskheiter) og prøver berre å overleve kvelden.

I andre vers får me vite kva som skjer om morgonen, og noko av det ho flyktar frå:

Sun is up, I’m a mess

Gotta get out now, gotta run from this

Here comes the shame, here comes the shame

Sola har stått opp og Sia har rota det til. Har rota seg sjølv til. Ho må ut, og ho må flykte. Ho kjenner at skamma kjem. Det er fyrste gong me får innblikk i kva følelsar Sia flyktar frå, men me får ikkje vite meir enn dette. For sangen går vidare til refrenget igjen: 3-9 drinkar (anslagsvis) og svinging frå lysekrona. No forstår me meir av fyrste vers, då ho undra seg over kvifor ho aldri lærer. Etter festen kjem bakfylla, og problema ho flykta frå er tilbake, saman med skamma. Kanskje er det skam for det ho gjorde i løpet av natta, eller ein meir grunnleggande skam over kven ho er. Det er uansett noko ho ikkje toler å kjenne på, og ho endar med å gjenta mønsteret med å undertrykke, ikkje føle. Drikke og feste alt vekk.

Chandelier er ein vakker og fengande låt. Men den er også sår og vond. Den skildrar noko alle menneske opplever. Tankar og følelsar me ikkje vil halde oss til. Men som stadig kjem tilbake. Då kan me flykte frå problema. Døyve dei med alkohol, eller finne andre måtar å distrahere oss sjølve. Eller me kan velge å møte det som er vanskeleg. Det er meir komplisert, og det tar tid. Å lære å tole seg sjølv og sine følelsar, og bruke dei til endring.

Håpar Sia har ein sang om det òg.

Har du ikkje høyrt songen, og er litt forvirra? Frykt ei: 

Les også: – Det var merkeleg at ein song kunne treffe så presist på det eg følte akkurat der og da, seier Diba Ainechi (15). Ho fortel om da Håper du har plass av Cezinando trefte henne rett i hjartet.