Feirar basehoppets far på film

Seint på 70-talet byrja eit koppel med californiske fallskjermfantastar å kaste seg ut frå fjelltoppar, skyskraparar og andre naturlege og unaturlege høgder. Ein av dei var Carl Boenish, som vert rekna som faren til det moderne basehoppet.

– Dei var ikkje villstyringar – dei var intellektuelle, hevdar dokumentaristen Marah Strauch overfor NTB då «Sunshine Superman» vart vist under filmfestivalen i Toronto tidlegare denne månaden.

– Sjølv om vi er vane med å tenkje på dette som ekstremsport, er det faktisk veldig teknisk. Dei som oppfann det, var nysgjerrige menneske som lurte på kva som var mogleg – som drøymde om å skape noko nytt. Slike innovatørar har gjerne ein tendens til å vere enten veldig tankefulle typar eller rotfesta i realfag og vitskap.

LES OGSÅ: Fjellfilmsuksessen

Tolmodsprøve
Strauch har sjølv bakgrunn frå kunst og filmredigering i New York. Då ho arva 16-millimeter-opptaka til den avdøde onkelen sin frå basehoppmiljøet, også av Boenish, såg ho konturane av eit unikt dokumentarprosjekt. Resultatet er den norsk-amerikanske co-produksjonen «Sunshine Superman», som har kinopremiere fredag.

– Google burde krediterast i rulleteksten, for eg brukte mykje tid på nettet for å spore opp folk som er vanskelege å finne, humrar Strauch, som sleit spesielt med å lokalisere sjølve nøkkelpersonen, Boenish's enke Jean.

– Eg enda med å skrive eit fysisk brev til henne og be om eit møte i Los Angeles, noko som tok seks månader. Det var ikkje det at ho var skeptisk – det handla meir om at ho hadde forstått ting langt bak i medvitet. Det var heller ikkje vanskeleg å sikre seg rettane til materialet, det kravde berre innsats å «finsikte» filmrull etter filmrull.

LES OGSÅ: Ein sterk dokumentarfilmhaust

Carl Boenish, her avfotografert med kona Jean på Åndalsnes 9. juni, omkom i Trollveggen i juli 1984. Foto: AP

Date-dokumentar
Ifølgje regissøren er det først og fremst kjærleikshistoria mellom Jean og Carl Strauch som vert fortalt. Det passer perfekt med hennar eigen fagfilosofi.

– Michael Moore sa noko fornuftig ein gong, om at det skal vere mogleg å gå og sjå ein dokumentar på date. Det er blitt sitjande hos meg. Eg har alltid hatt lyst til å lage filmar som er morosame, sjåverdige og teatralske. Du må få inn eit element av humor og leik, noko Moore er veldig flink til. Det same gjeld Werner Herzog, skjønt humoren hans er meir subtil. Eg trur nok eg er mest på lag med han i så måte.

LES OGSÅ: Vann pris for dokumentar om eiga valdtekt

Høgrisikoaktivitet
Boenish-ekteskapet fekk derimot ingen lykkeleg slutt. 7. juli 1984 omkom Carl i Trollveggen, etter å ha sett Guinness-rekord i basehopp like i førevegen. Klimakset i filmen er nødvendigvis lagt til Romsdalen.

– Du fryktar ikkje at du rosemålar ein høgrisikoaktivitet?

– Nei, eg trur snarare at det å set søkjelys på noko som krev ein bestemt kompetanse, bidrar til å gjere utøvarane meir kompetente. Det er openlyst at basehopping inneber risiko. Ideen om at kven som helst kan hoppe, er fullstendig feil: Det er ei teknisk øving som krev grundige førebuingar.

LES OGSÅ: Aurland får ikkje forby basehopp

Vestkyst-parallell
– Kva er den legale statusen i USA?

– Basehopping har aldri vore ulovleg der. Det kan kanskje virke sånn, til og med i filmen min, men faktum er at inga spesifikk lov forbyr det bortsett frå på nokre yttarst få landemerke. Derimot risikerer du å bli arrestert viss du for eksempel tar deg opp på ein privateigd bygning.

– Kvifor oppstod fenomenet i California?

– Eg trur det kjem av framelskinga av fridom. «Frigjer sinnet, og resten av deg vil følgje etter» er eit mantra som alltid har slått an hos californiarar, påpeiker Strauch.

– Faktisk opplevde eg noko av det same då vi var i Noreg. Det verka som om den frie tanke har gode kår hos dykk. Eg fekk ei kjensle av at «alt er mogleg».

SUNSHINE SUPERMAN – Official Trailer from California Film Institute on Vimeo.