Økonomi på topp også i skulevalet – men lite drama
Når elevane på vidaregåande stemmer i skulevalet, har mange sin eigen eller økonomien til foreldra i bakhovudet, fortel ungdomspartileiarane.
– Skulevalet i år handlar definitivt om økonomi. Alle opplever at alt har vorte dyrare. Høgresida prøver å seie at det kjem av Støre, heldigvis er det få elevar som trur han bestemmer prisen på kjøttdeig, seier AUF-leiar Gaute Børstad Skjervø til NTB.
Og det er noko også Unge Høgre-leiar Ola Svenneby kjenner seg igjen.
– Den viktige saka i år, er nok privatøkonomi. Og korleis vi skal få betre råd.
- Les meir om AUF-leiaren: – IKKJE ta q-tips i øyret!
- Les meir om Unge Høgre-leiaren: – Trur ikkje eg skal vere med på fleire realityprogram!
Beherska ungdommar
Skuledebattane har ikkje skapt store overskrifter i år, og fleire leiarar fortel at elevane er meir beherska publikummarar enn før.
– Elevane i publikum oppfører seg betre no enn før. Mange er nok meir forsiktige enn før, som også kan føre til mindre respons og latter undervegs, seier Børstad Skjervø.
– Eg opplever at elevane er meir stille og rolege under debattane. Mindre roping og hoiing, seier Senterungdommens Nils Forren.
– Kan overraskande mykje på førehand
Men det kjem ikkje av at elevane ikkje bryr seg, seier SU-leiar Audun Hammer Hovda.
– Dei er meir engasjerte no enn på lenge. Det har alltid vore populært å dele ut stæsj på stand, men no er det fleire som først og fremst kjem for politikken, seier han til NTB.
Partiet hans får spørsmål om alt frå arbeidsliv og økonomi til krigen i Gaza. Heller ikkje Svenneby ser mindre engasjerte elevar.
– Eg oppfattar vel at dei fleste elevane er veldig engasjerte, og kan overraskande mykje på førehand. Vi får spørsmål om alt frå formuesskatt, til sidemålskarakterar, seier han.
Minneverdige stunder
Måndag og tysdag skal skuleelevane i landet gå til val, og resultatet blir offentleggjort klokka 19 tysdag. Nokre skular heldt også valet i slutten av august.
Skuledebattane og dei såkalla valtorga der ungdomspartia har stand skaper alltid minneverdige stunder, sjølv om dei ikkje har nådd til topps i år.
Mange hugsar nok då rallycrosskongen Martin Schanche, som engasjerte seg i lokalpolitikken for Frp, slo AUF-politikaren Torgeir Micaelsen i ansiktet etter skuledebatten på Åssiden vidaregåande skule i Drammen i 2003.
Like minneverdig var kommentaren «Nå var du veldig smart» til ein journalist som spurde om han hadde vorte lurt av sitt eige parti til å vere med på skuledebatt.
Hasj og vaksinar
Skulevalet i 2011 handla på si side om samling etter terrorangrepet 22. juli, der fleire av dei drepne var vidaregåandeelevar. Mellom anna augeblikk som blir hugsa er då Unge Venstre vart nekta å setje opp plakatar om hasjlegalisering i 2019, og dessutan då høgreekstreme Alliansen vart politimeld for å ha tilbode elevar 500 kroner for ikkje å vaksinere seg mot korona i 2021.
Nasjonale skuleval i Noreg er noko som har gått føre seg sidan 1989. Det var i si tid NRK-journalisten Geir Helljesen som tok initiativet til å samordne dei mange ulike formene for skuleval som fanst rundt omkring i landet.
Dei siste åra har over 380 ulike skular landet over delteke, med ei valdeltaking blant elevane på 76 prosent og over 140.000 stemmer i kommunevalsåret 2023.
