Quiz: Veit du kva denne høgnorsk-glosa tyder?
Denne artikkelen er eldre enn 1 år gamal. Det betyr at noko av informasjonen kan vere utdatert.
– Vi vil ha eit norsk som kan stå på eigne bein – med indre reglar som er føreseielege og sitt eige ordtilfang, sa Ole Kristian Grønneng til Framtida.no denne veka.
32-åringen, som er formann i Høgnorskringen, har nokre eigne favorittgloser som han tykkjer gjer seg betre på høgnorsk, og trekkjer fram mellom anna ordet peikeskjerm i staden for touch screen, attra for undo og å søkja av i staden for å scanne noko.
På Uppnorskingsordlista til Ivar Aasen-sambandet finst der ei lang rekkje høgnorske avløysarord for engelske gloser og låneord. Kor gode er dine høgnorsk-ferdigheiter?
Er du ein gryande målkjennar?
Quiz: Høgnorsk
- Spørsmål 1 av 10
1.
Kva ord kan høgnorskvarianten «svartsyn» erstatte?
Rett svar!
Og ingen grunn for svartsyn eller pessimisme hjå deg, for så langt har du 100 prosent rett på denne quizen.
Vart du akutt råka av svartsyn for kva det endelege resultatet ditt på quizen vert no?
Du har all grunn til pessimisme, som det eigentleg betyr, for du svara feil på første spørsmål.
- Spørsmål 2 av 10
2.
Det er total tørke på idéfronten, og du lyt ha ei lita «brainstorming» med ein venn. Kva er høgnorskversjonen?
Rett svar!
Har du hatt tenkjedugnad med nokon før du svara?
Feil svar! Her hadde du nok trunge ein aldri så lite tenkjedugnad før du svarte.
- Spørsmål 3 av 10
3.
Kvar heiter staden der du parkerer bilen din, om du skal skrive høgnorsk?
Korrekt!
Ifølgje Uppnorskingsordlista kan du skrive både bilstall, vognbud, vognhus. Variasjon er livets krydder, visstnok, så dette er berre velstand.
Og dersom du ikkje har garasje, men ein carport, så har du eit bilskur!
Feil svar.
Ifølgje Uppnorskingsordlista kan du skrive både bilstall, vognbud, vognhus. Variasjon er livets krydder, visstnok, så dette er berre velstand.
Og dersom du ikkje har garasje, men ein carport, så har du eit bilskur!
- Spørsmål 4 av 10
4.
Om du er «ædrug», kva er du då?
Du er nok ein ædrug person, for du let deg ikkje stresse av alternativa og svarar rett!
Ædrug kan erstatte ordet nøktern.
No var du ikkje særleg «ædrug», for du let deg forvirre av alternativa og svarar feil!
Ædrug kan erstatte nøktern.
- Spørsmål 5 av 10
5.
Om du skal ha «jordeple» til middag, kva får du på fatet ditt då?
Korrekt!
Jordeple er eit anna namn på potet, og er også vanleg i ein del dialekter. Ifølgje Store Norske Leksikon er det også eit namn på dei underjordiske knollane hjå jordskokk, så det er lurt å dobbelsjekke kva du får om du skal bestille «jordeple» på di lokale kaffistove.
Feil, det er nok ei potet du får.
Jordeple er også vanleg i ein del dialekter. Ifølgje Store Norske Leksikon er det også eit namn på dei underjordiske knollane hjå jordskokk, så det er lurt å dobbelsjekke kva du får om du skal bestille «jordeple» på di lokale kaffistove.
- Spørsmål 6 av 10
6.
«Mannemun» vil vi ikkje ha noko av. Kva er det?
Det stemmer!
Mannemun vil seie å diskriminere, eller gjere skilnad på folk. Ordet kjem frå norrønt og er i nynorskordlista, men med litt anna stavemåte: mannemon(n).
Neida, du svarar feil.
Mannemun vil seie å diskriminere, eller gjere skilnad på folk. Ordet kjem frå norrønt og er i nynorskordlista, men med litt anna stavemåte: mannemon(n).
- Spørsmål 7 av 10
7.
Fengjesott, umfarsykje og farang er alle høgnorskvariantar av kva for eit ord?
Rett svar!
Fengjesott, umfarsykje, farang kan alle tyde epidemi! Det same kan det høgnorskgodkjende farsott, medan farang også kan tyde omgangssjuke.
Bomsvar!
Fengjesott, umfarsykje, farang kan alle tyde epidemi! Det same kan det høgnorskgodkjende farsott, medan farang også kan tyde omgangssjuke.
- Spørsmål 8 av 10
8.
Kva er høgnorskalternativet på fargen «oransje»?
Korrekt!
Ordet «oransje» kjem opphaveleg frå sanskrit, og har teke mange omvegar før det enda opp i det norske språket. Uppnorskingsordlista føreslår difor alternativa branngul eller raudgul!
(Men håpet er framleis lysegrønt.)
Feiiiil.
Ordet «oransje» kjem opphaveleg frå sanskrit, og har teke mange omvegar før det enda opp i det norske språket. Uppnorskingsordlista føreslår difor alternativa branngul eller raudgul!
(Men håpet er framleis lysegrønt.)
- Spørsmål 9 av 10
9.
Kva tyder det høgnorske ordet «tjodskap»?
Her synte du både ferdigheiter eller kunnskap, for du svarte rett.
Tjodskap er også lov i nynorsk, og tyder ifølgje nynorskordboka «alt det som tener til å særmerkje folk», eller nasjonalitet. Ordet «tjod» kjem frå det norrøne ordet for nasjon, og tyder nasjon, folk eller folkeslag.
Her synte du verken ferdigheiter eller kunnskap, for du svarte feil.
Tjodskap er også lov i nynorsk, og tyder ifølgje nynorskordboka «alt det som tener til å særmerkje folk», eller nasjonalitet. Ordet «tjod» kjem frå det norrøne ordet for nasjon, og tyder nasjon, folk eller folkeslag.
- Spørsmål 10 av 10
10.
Kva er høgnorskvarianten av «sex appeal»?
Stemmer!
I staden for å seie nokon har sex appeal, slår høgnorskentusiastar eit slag for å seie at nokon har manne-/kvinnetekkje.
Feil svar!
I staden for å seie nokon har sex appeal, slår høgnorskentusiastar eit slag for å seie at nokon har manne-/kvinnetekkje.
Resultat:
Vurdering:
- Les også intervjuet med formannen i Høgnorskringen:– Den klassiske nynorsken kan bere dialektene inn i framtida, i staden for at dei berre vert viska ut i minimale versjonar
Ole Kristian Grønneng
