Trine Skei Grande: – Fossilalderen er forbi

– Vi må stikke fingeren i jorda og innsjå der oljeavhengige vi er, seier Grande til NTB.

To nyheiter den siste tida burde fått varsellampene til å blinke raudt i Noreg, meiner ho. Først marknadskollapsen i USA i slutten av april, der prisen på amerikansk lettolje ei stund gjekk i minus. Så avsløringane i Dagens Næringsliv om at Statoil og seinare Equinor har tapt 200 milliardar kroner i USA, nærast utan at nokon har lagt merke til det.

No fryktar Grande at Noreg er i ferd med å gjenta ein feil som land etter land har gjort, heilt sidan dei spanske conquistadorane.

– Det er heilt etter oppskrifta, seier Grande.

– Ein trur ein sit på ei sareptakrukke som varer evig. Sjølv når lysa blinkar mot deg, lèt du som ikkje noko.

Ser varig endring

Bodskapen frå den avtroppande partileiaren er klar: Fossilalderen er forbi. Grande er fast overtydd om at middagshøgda no er passert for olje- og gassnæringa.

– Det er eg heilt sikker på, seier Grande.

Ho meiner oljeprisfallet er eit varsku om at næringslivet kjem til å vere varig endra når koronakrisa er over.

– Når vi kjem ut i den andre enden, så kjem ikkje oljeindustrien til å vere like viktig for norsk økonomi lenger.

• Les også: Natur og Ungdom-leiaren: – Me er nøydde å tenkja på klima opp i dette

Åtvarar mot subsidiar

Grande ser òg med bekymring på dei forhandlingane som no går føre seg på Stortinget om skatteutsetjing for olje- og gassnæringa.

Ordningane som regjeringa har foreslått, er ein nødvendig flytevest for å hjelpe oljeindustrien halde hovudet over vatn gjennom krisa, meiner ho.

Men partileiaren ristar på hovudet over dei krava som kjem, om endå gunstigare løysingar. Grande peikar spesielt på nestleiar og finanspolitisk talsperson Sylvi Listhaug i Framstegspartiet.

– Det verkar som om Sylvi Listhaug har bestemt seg for å snakke om dei arbeidsplassane som var, og ikkje er så oppteke av dei arbeidsplassane som kjem, seier Grande.

Skatteordningane må ikkje støtte olje- og gassbransjen inn i æva, åtvarar ho.

– Vi kan ikkje skattesubsidiere utbyggingar som vi ikkje trur blir lønnsame. Det bør òg dei som ikkje bryr seg om miljøet, skjønne.

Vil satse grønt

Bodskapen frå Grande er at kreftene no må setjast inn på grøn omstilling.

Ho trekker fram grøn skipsfart, flytande havvind og hydrogen som industriprosjekt som no treng draghjelp frå styresmaktene, og som kan skape nye arbeidsplassar med lengre haldbarheit enn oljejobbane.

– Ting kjem til å vere annleis. Då kan vi jo bruke den krisa vi er i, til å booste ei omstilling av norsk næringsliv som vi veit vi må gjennom uansett, seier Grande.

– Vi må sørgje for at vi skapar vekst i dei næringane som kjem til å vare lengst, seier ho.

• Les også: Natur og Ungdom politimelder fire store oljeselskap for miljøkriminalitet

Sentralstyremedlem i Natur og Ungdom, Thor Due, har jobba sidan 2018 med å få oversikt over utslepp av smøreolje på norsk sokkel. Foto: August Gautun, Natur og Ungdom