«Usynleg utlending»
Dette er eit meiningsinnlegg og gjev uttrykk for skribenten sine eigne meiningar.
Eg er usynleg om du ikkje ser hardt nok.
Eg dansar på grensa, mellom mitt heimland og mitt kjære Noreg.
Kvikklunsj, fiskevarer, charterturar og djupe dalar.
«Men du er jo norsk-» seier dei. «Eller, kor kjem du eigentleg frå?». Spørsmålet følgjer som oftast rett etter. Eg opplever det som vanskeleg.
Dei vil jo ha svar. Kvar gong stoppar eg opp for å tenkje meg om. Føler på det at eg ikkje heilt veit kva eg får lov til å seie. Redd for å ta eit feilsteg og falle.
Ser på realiteten min med dobbelt statsborgarskap i passet, og veg det opp mot verdien av mange år i oljelandet. Samtidig flaggar eg med raudt, kvitt og blått for begge stadar.
Raudt, kvitt og blått. For landet der mor og far er fødd.
Og raudt, kvitt og blått. For Noreg.
Men eg vart ikkje fødd med ski på beina.
Utan tvil, er eg nok frå same land som røyrleggaren eller målaren deira
Eg vart fødd i midten av Europa, og for dei fleste i Noreg er det same kva for eit land.
Utan tvil, er eg nok frå same land som røyrleggaren eller målaren deira.
Kompetent, billeg, men kanskje litt mistenkeleg.
Som liten flytta eg til eit land med moglegheiter.
Farga inn frå topp til tå av min bakgrunn, min heim, med fargestiftar.
Og mange gonger fekk eg moglegheita til å viske ut utlendingen inni meg.
Fekk kanskje ikkje heilt til det, for bak lukka dører lyder ikkje eit pip av norsk, og utanom skuleboka er dei norske tradisjonane vilt ukjente for meg.
Går ut og høyrer «Anders» og «Alex», som ikkje er mine namn, men nære nok.
Går ut og er kvit i fjeset, med null aksent og ingen visuelle kjenneteikn på kva som blir oppfatta som ein utlending.
Det blir forventa at eg kjenner til alle dei sosiale konvensjonane som ein automatisk tileignar det å vere «innfødd», og eg kan dei ikkje alle, men eg vil ikkje skuffe.
Eg ser på mor og far, for dei blir automatisk stempla som utlendingar, og eg er jo sonen deira?
Men norsk er eg, og det er ikkje dei.
Det viskar ut utlendingen inni meg
Eg flyr til øl-landet for dei fleste i familien min er der.
Utan tvil, er eg frå perspektivet deira berre på besøk og ikkje heime.
Eg er nok rik, liberal, men kanskje litt gjerrig.
For som liten flytta eg til eit land med moglegheiter.
Og det viskar ut utlendingen inni meg.
Men fargane blir berre gnidde ut, og verande.
Og ein kan ikkje heilt tyde fargane lenger.
Usynleg.
Går ut og snublar i orda for ting og namn til folk eg høyrer for første gong, seier dei feil, men nære nok.
Går ut og manglar D-vitamin, har typisk bondedialekt og forstår, men elles alle visuelle kjenneteikn på kva som blir oppfatta som ein nordmann.
Det blir forventa at eg har same nysgjerrigheit som en turist i søken på nye opplevingar villig til å bruke litt for mykje pengar til å reise rundt, noko som er ganske sant, men eg vil ikkje skuffe.
Eg ser på mor og far, for dei er heime her, og eg er jo sonen deira?
Men norsk er eg, og det er ikkje dei.
Eg dansar framleis på grensa.
Fargene mine er utydelege, men dei er der alle saman.
Du spør meg kanskje
«Kor kjem du eigentleg frå?»
Veit du kva eg svarar då?
«Sjå på meg, så fargerik eg er, når eg dansar så fint på grensa.»
– Til den dag i dag har eg litt trøbbel med å svare på spørsmålet, kvar gong eg blir spurt kvar eg kjem frå. For kva skal ein svara når ein tilhøyrer begge, men samtidig ingen? spør Aleš Bara Strnad (19) som går sisteåret på Frederik II vgs i Fredrikstad. Foto: privat
