«Nivåinndeling vil ha negative konsekvensar for kvar enkelt elev»

Skal vi bygge opp eit samfunn som ønsker å splitte barna våre?

Det spørsmålet kan bli verkelegheita for norske barn viss Høgre og Frp får det som dei vil. På landsmøtet sitt i mars vedtok Høgre å opne for meir nivådeling i skulen. Frp går endå lenger: Dei vil fjerne einingsskulen heilt og gjere nivådeling til hovudregel i norsk skule.

Resultatet? Eit todelt skulesystem, der barn blir sorterte frå altfor ung alder av.

Dette er ikkje ein skule som byggjer fellesskap. Dette er ein skule der nokre elevar vil få ambisjonar og ressursar, medan andre får lågare forventningar og dårlegare utviklingsrom.

Eit ideologisk angrep

Når både Høgre og Framstegspartiet no går inn for meir nivådeling i skulen, må vi rope varsku. Dette er ikkje berre ein fagleg diskusjon om organisering av undervisninga, det er eit ideologisk angrep på fellesskulen og på trua på at alle barn har like stor verdi og rett til same moglegheiter. Svaret til høgresida på utfordringar i skulen er å dele elevane, når all forsking peikar på det motsette.

FpU ønskjer å skrote einingsskulen og i staden gjere nivådeling til hovudregelen. Dei vil gi skuleeigarar fridom til å lage A- og B-klassar, der barn blir plassert etter «ferdigheiter» – eit anna ord for karakterar, tempo og prestasjonar. Det høyrest kanskje uskuldig ut. Men dette vil få store konsekvensar for utviklinga, sjølvbiletet og framtida til elevane.

Barn utviklar seg i ulikt tempo. Å plassere dei i grupper med ulikt ambisjonsnivå frå tidleg alder risikerer å forsterke forskjellar som kunne vore jamna ut i eit inkluderande læringsmiljø. Når du blir plassert i «gruppa for dei svake», blir stigen oppover vanskelegare å klatre opp. Nivådelinga blir i praksis då permanent, og dermed urettferdig. Også Utdanningsforbundet, og erfaringar frå både Noreg og utlandet peikar på at ei slik nivåinndeling vil ha negative konsekvensar for kvar enkelt elev.

I Noreg har vi prøvd dette før, kursplansystemet på 70-talet var eit forsøk på å dele elevane etter nivå. Resultatet? Ein fiasko. Elevar vart plasserte i ulike faglege løp, og mange vart møtte med lågare forventningar. I staden for å løfte alle, forsterka ein forskjellane blant elevane.

Kven skal ut av klasserommet?

Likevel er det dette Frp og Høgre ønskjer seg tilbake til. På Høgres landsmøte i mars talte Tina Bru varmt for meir nivådeling, og brukte erfaringane sine frå skulegang i USA som døme. Eg trur USA kanskje er det siste landet vi bør sjå til når det gjeld rettferdig, inkluderande og samfunnsbyggjande skulepolitikk.

I Sverige, som har kjent konsekvensane av svekt fellesskap i skulen, går dei no i motsett retning: Dei vil styrkje fellesundervisninga og samle klassane.

Kva er det Høgre og Frp eigentleg seier når dei vil «ta ut bråkmakarar» frå klassen? Kven er det dei snakkar om?

Barn med konsentrasjonsvanskar? Barn med annan bakgrunn? Dette er eit farleg språk som peikar på elevar som problem, ikkje menneske med rett til tilrettelegging. I staden for å styrkje laget rundt eleven, vil høgresida skyve dei ut.

Nei til A- og B-klassar, og Nei til ein skule som sorterer barn.

Vi treng at skulen byggjer på fellesskap, der elevar lærer av og med kvarandre, på tvers av forskjellar. Alle elevar skal ha høge ambisjonar, og alle skal møtast med støtte, oppmuntring og tillit. Høgresida snakkar om fridom, men det er berre fridom for nokre. Vi må kjempe for fridommen til alle elevar, ikkje til å bli målte og delte, men til å vekse saman.

Ville du verkeleg sendt ditt eige barn inn i eit skulesystem som sorterer dei før dei i det heile har fått ein sjanse? Det er det valet vi står overfor no.