Erna Solberg på veg mot 40 år på Stortinget – blir lengst sitjande representant i nyare tid
Høgre-leiar Erna Solberg ønskjer seg fire nye år på Stortinget etter valet. Det vil i så fall gi henne 40 år som innvald – meir enn nokon annan i etterkrigstida.
– Ein skal ikkje kimse av litt erfaring, seier Solberg til NTB.
Ho seier at det aldri var planen å vere stortingspolitikar så lenge då ho første gong vart vald inn som 28-åring i 1989.
No er ho 63 år og har vore innvald på Stortinget over halve livet.
– Det var ikkje det eg planla for. Det er litt sånn at vegen blir til medan ein går. Hadde eg ikkje vore partileiar til dømes, så hadde det nok ikkje vorte så lenge, seier Solberg.
Høgre-leiaren har sagt at ho ønskjer ein ny fireårsperiode på Stortinget. Dermed vil ho etter alt å dømme stå på førsteplass på Hordalands liste til valet i 2025, noko som sikrar at ho blir vald inn.
– Kan det bli ein ny periode etter den neste også?
– Eg synest det er veldig tidleg å svare på det. Akkurat no tenkjer eg at eg ikkje nødvendigvis skal sitje på Stortinget til eg er 70 år.
34 år og 279 dagar
Det skal seiast at Solberg i store delar av karrieren sin på Stortinget har vore del av regjeringa, og dermed ikkje har møtt som representant.
NTB har vore i kontakt med kunnskaps- og dokumentasjonsavdelinga på Stortinget, som har sendt ei oversikt over representantane som har sete lengst i perioden frå 1945 og fram til i dag. Dei har ikkje digitale data frå før det.
Blant dagens representantar er det berre Carl I. Hagen (Frp) som overgår Erna Solberg når det gjeld erfaring.
Ifølgje Stortingets eigen statistikk har Hagen 34 år og 338 dagar bak seg som stortingsrepresentant, medan Solberg har 34 år og 279 dagar.
Statistikken tel både periodar som fast representant og enkeltdagar som vara.
Hagen, som nyleg fylte 80 år, har sagt at han ikkje stiller til val i 2025. Dermed vil Solberg gå forbi han neste periode.
Blant alle dei som har vore valde inn på Stortinget i tida etter 1945, er det førebels Høgres Carl Joachim Hambro som har «rekorden» med 39 år og 1 dag i vervet i perioden 1919–1957.
Med éin periode til vil Solberg også gå forbi han.
Slått av Jaabæk
NTB tok kontakt med historikar Knut Dørum, som har jobba mykje med politisk historie, for å høyre om han har oversikt over tida før 1945.
– Den einaste forskaren som kunne tenkjast å ha ei slik oversikt, er Hans Olav Lahlum, eventuelt Trond Nordby, skriv han i ein e-post.
Forfattar og historikar Hans Olav Lahlum har oversikt over fleire av dei gamle Stortings-legendene. Foto: Emilie Holtet / NTB / NPK
Historikar og forfattar Hans Olav Lahlum fortel at heller ikkje han har fullstendig oversikt over 1800-talet.
Men han kan likevel fastslå at Erna Solberg heller ikkje i 2029 vil bli den lengst sitjande stortingsrepresentanten i historia.
– Søren Jaabæk sat i 45 år, frå 1845 til 1890, påpeikar han.
Fleire «gløymde» legender
Denne mannen, Søren Jaabæk, er etter det NTB har klart å finne ut, den lengstsitjande stortingsrepresentanten i historia. Han sat på Stortinget i perioden 1845–1890. Foto: NTB / NPK
Jaabæk er ein av pionerane i partiet Venstre. Ei anna Venstre-legende når også høgt opp på lista:
– Johan Sverdrup sat også lenge, men det blir vel «berre» rundt 35 år sidan han ikkje var vald stortingsrepresentant i mesteparten av sin statsministerperiode. Legg ein saman vald stortingsrepresentant og statsminister/statsråd er Sverdrup oppe på rundt 38–39 år, seier Lahlum.
Lahlum har elles bakgrunn frå partiet SV. Han påpeikar at han sjølv ikkje eingong klarte å bli vald inn for éin fireårsperiode på Stortinget då han i 2017 toppa lista til partiet i Oppland.
Etter litt tid til å undersøkje meir, trekkjer han litt fleire namn opp av hatten:
– Ein annan av dei leiande Venstre-mennene gjennom tidene, Sivert Nielsen, ser ut til å ha vore valde inn i til saman 38 år mellom 1859 og 1900. Enkelte i dag ganske gløymde politikarar hadde veldig lange stortingsperiodar, seier han.
Og:
– Svaret på det svært vanskelege quiz-spørsmålet om Arbeidarpartiets lengstsitjande stortingspolitikar ser ut til å vere Meyer Foshaug frå Troms, med 37–38 år innanfor tidsrommet 1903–1945.
Vil ha maksgrense
Stortingsrepresentant for SV, Ingrid Fiskaa, sa i vinter til Stavanger Aftenblad at ho ønskjer ei maksgrense på tolv år for kor lenge folk kan sitje på Stortinget.
Ho meiner Erna Solberg har vore med for lenge.
– Ja, sjølvsagt meiner eg det, sa Fiskaa.
Når Solberg blir spurd om å kommentere denne påstanden, dreg ho nytte av den lange erfaringa si:
– Eg har vore med så lenge at eg hugsar at SV hadde det sånn før. At dei berre skulle sitje i to eller tre periodar. Og så byrja dei å komme opp i to og tre periodar, og då endra dei på den regelen. Så på den måten er det jo litt retro frå hennar side, seier Solberg.
Ho meiner at ei maksgrense på Stortinget ville gitt byråkratiet meir makt i Noreg, noko ho ikkje trur er så lurt.
– Det å ha erfaring som politikar over tid, gjer jo også at du lærer litt meir om korleis du får gjennomført politikk, seier Solberg.
– Moglegheiter for alle
– Kva vil du bli hugsa for etter di tid på Stortinget?
– Eg håpar eg blir hugsa for at vi klarte å byggje eit betre velferdsgrunnlag for framtida i Noreg, og inkludere fleire menneske i arbeidslivet, seier Solberg.
Ho trekkjer fram Høgre-slagordet «Moglegheiter for alle».
– Då må vi bli flinkare til å lage eit samfunn som til dømes stimulerer til fleire gründerar. Men som også hjelper dei som treng litt ekstra hjelp for å kunne klare seg sjølv, seier ho.
PS! Solberg har også fleire andre rekordar som politikar: Ho er allereie Høgres lengstsitjande statsminister gjennom tidene med dei åtte samanhengande åra sine i posten, og ho er den lengstsitjande Høgre-leiaren.
