Rekordmange unge søkjer hjelp – fryktar å bli sendt til utlandet

I fjor fekk Kompetanseteamet mot tvangsekteskap, kjønnslemlesting og negativ sosial kontroll og minoritetsrådgivarar rundt om på skular i alt 387 førespurnader om ufrivillig opphald i utlandet.

Det er 57 fleire førespurnader enn året før, eller ein auke på godt og vel 17 prosent, viser ferske tal frå Integrerings- og mangfaldsdirektoratet (Imdi) og Bufdir.

Bak mange av førespurnadene står minoritetsungdommar som fryktar å bli sende til utlandet mot vilje.

• Les også: Over 150 barn forlatne i utlandet bad om hjelp til å komme tilbake til Noreg

– Vondt å høyre

– At vi ser ein auke i talet på saker, kan vere eit resultat av at fleire kjenner til tenestene. Det er likevel vondt å høyre at det er ein auke i talet på personar som ber om hjelp. Det er svært alvorleg og gir grunn til bekymring, seier arbeids- og inkluderingsminister Marte Mjøs Persen (Ap) til NTB.

Ein viktig grunn til bekymringa er at det er avgrensa kva norske styresmakter kan gjere når ein person er i utlandet, særleg om han eller ho blir etterlatne i område som det er åtvara mot å reise til.

Ein del av sakene gjeld barn under 18 år. Det skaper særlege utfordringar, ifølgje utanriksminister Anniken Huitfeldt (Ap).

– Utanrikstenesta må ta omsyn til lovene og reglane i vertslandet, og det er svært varierande om desse gir vern mot tvangsekteskap eller andre handlingar som er straffbare i Noreg, seier ho.

– Derfor er førebygging så viktig. Vi må prøve å stoppe det før det skjer. Det er her minoritetsrådgivarar og Kompetanseteamet speler ei verdifull rolle, seier Huitfeldt.

Aukar år for år

Sidan Kompetanseteamet vart etablert i 2004, har talet på saker auka for kvart år. Frå 2015 til 2022 har talet på førespurnader til teamet meir enn dobla seg.

I fjor fekk teamet 891 saker på bordet – ein auke på godt over 17 prosent frå året før.

I tillegg til Kompetanseteamet er det oppretta minoritetsrådgivarar på 59 vidaregåande- og ungdomsskular i alle fylka i landet, og dessutan ved enkelte vaksenopplæringskontor og fylkeskommunale rettleiingssenter.

Det finst også eigne integreringsrådgivarar ved fire utanriksstasjonar – Amman, Ankara, Islamabad og Nairobi.

I fjor fekk desse hjelpetenestene til saman 2.076 førespurnader.

Oppsving

Dei fleste sakene dreier seg om truslar og vald. Men samtidig er det altså eit klart oppsving i talet på saker som gjeld ufrivillig opphald i utlandet eller frykt for å bli sendt ut.

Av dei 235 sakene som integreringsrådgivarane registrerte i fjor, dreidde heile 172 seg om ufrivillig opphald i utlandet.

• Les også: Afghanske Hoda (27) står opp mot Taliban: – Me er ikkje fortidas kvinner

Aktivist Hoda Khamosh (27) har utmerka seg med sin motstand mot Taliban-regimet kamp for kvinners rettar i heimlandet Afghanistan.