Resultata frå LOs sommarpatrulje er klare: Fire av ti bedrifter bryt lova
Over 15 prosent av sommarvikarane i serveringsbransjen får dårlegare betalt enn lovpålagt minstelønn. Det er eitt av resultata frå LOs årlege sommarpatrulje.
Denne artikkelen er eldre enn 1 år gamal. Det betyr at noko av informasjonen kan vere utdatert.
I alt har sommarpatruljen besøkt 4.788 bedrifter landet over og snakka med sommarvikarar og unge arbeidstakarar. Hos 39,2 prosent – nesten fire av ti – fann LO brot på arbeidsmiljøreglane, opplyser ungdomsrådgivar i LO og leiar av sommarpatruljen Bjarne Lagesen til NTB.
Det er ei svak betring frå i fjor, då LO fann brot hos 39,8 prosent av bedriftene.
– For høgt
– Vi ser ei betring av arbeidslivet, og det er jo positivt. Men brot hos fire av ti bedrifter er framleis for høgt, seier Lagesen.
Likevel dreier mange av dei registrerte brota seg om at sommarvikarane ikkje veit kven som er verneombod.
– Arbeidsgivar skal jo informere om dette, men dette er ikkje eit veldig grovt brot, seier Lagesen.
Verre er det at brota på overtidsbestemmelsane har auka. I år er det avdekt slike brot i over 9 prosent av bedriftene, over 2,8 prosentpoeng fleire enn i fjor
– Det er oppsiktsvekkande at såpass mange ikkje får overtidsbetaling eller jobbar ulovleg mykje overtid, meiner Lagesen.
Blir kameraovervaka
Også når det gjeld personvern, har det vorte fleire brot. Årets undersøking har avdekt at stadig fleire blir kameraovervaka på arbeidsplassen utan at dei veit om det. I år gjeld det nesten éin av ti av dei spurde (8,9 prosent), ein auke på 3 prosentpoeng frå i fjor.
– Dette er ikkje bra, seier Lagesen, som understrekar at tilsette ifølgje lova skal bli informerte om slik overvaking på arbeidsstaden.
– Dette har arbeidsgivar plikt til. Dessutan skal overvakinga vere godkjent, peikar han på.
Verst i serveringsbransjen
I sommar har LO retta søkelyset særleg mot serveringsbransjen. Der er det i år registrert brot i 44,4 prosent av bedriftene, noko høgare enn gjennomsnittet.
Bransjen er ein versting på både minstelønn og overtid. Medan LO har funne brot på minstelønnsreglane i 2,4 prosent av bedriftene totalt, gjeld dette heile 15,7 prosent av bedriftene i serveringsbransjen.
– Vi veit jo at dette er ein utsett bransje, men dette er langt over det vi hadde venta, seier Lagesen.
I tillegg bryt 14,6 prosent av serveringsbedriftene overtidsreglane, ifølgje undersøkinga. Det er langt meir enn gjennomsnittet.
Verst i hovudstaden
Situasjonen er aller verst i Oslo og Akershus, der halvparten – 49 prosent – av dei kontrollerte bedriftene i serveringsbransjen, betalte sine unge tilsette mindre enn den lovpålagde minstelønna på nesten 168 kroner timen.
I Oslo og Akershus er det òg dobbelt så mange brot på overtidsreglane i alle bransjar enn landsgjennomsnittet. Her fann sommarpatruljen brot i 18 prosent av bedriftene, eller nesten to av fem.
I år er 34. gong LO sjekkar arbeidsforholda for unge arbeidstakarar. Hovudmålsgruppa er unge i sommarjobb, men også lærlingar og andre unge som jobbar, deltar i undersøkinga.
I landet sett under eitt, har situasjonen vorte noko betre enn då patruljen starta opp i 1985. Den gongen fann ein brot på arbeidsmiljølova i rundt 50 prosent av dei bedriftene ein besøkte.