Bondestudentar – Bondestudenten

Eg seier det her og no. Det er den dagen i dag. Eller, for å vera litt meir nøyaktig, var det den dagen i går. I dag er eg berre turr i munnen og sløra i augo.

Eg har ei speleliste på spotify som heiter «posttraumatisk festsyndrom». Nett no rullar «One beer, one bourbon, one scotch» med liv og lyst ut av lydboksen. Det ser verkeleg ikkje bra ut her. Brukte klede ligg overalt, sokkar og jakker og skjorter og skjerf. Nettet me hadde vinen i ligg midt på golvet, ihopsokke og tomt. Eg sit i morgonkåpe med føtene i kross og beundrar dei engelske tøflene mine. Det var pokkermeg ei god investering, secondhand i Ungarn. Får ikkje slike her.

«Fitter, Happier» triggar den umiddelbare angsten. Eg veit at eg ikkje gjorde noko direkte dumt i går. Eg var høfleg og kjekk, sto på føtene og heldt styr på tinga mine. Eg unngjekk alle dei håplause prateemna (nynorsk, musikk og politikk) og prøvde å høyre etter dét folk sa. Men det er noko som gneg likevel. Greide eg å vera kul nok til å passe inn med dei superkule folka eg plutseleg drakk heimebrent med? Spørsmålet er, når alt kjem til alt, når kleda er brende og håret dutte av, kan eg bli noko anna enn ein jålete bondestudent som prøvar å passe inn?

Ingen skal skulde Tom Waits for at han gjer noko betre iallfall. Men om ikkje anna er han eit levande prov på at fylla kan ha ein nytteeffekt. Ein skulle kanskje tru at permanent bourbonsnøvling ville vanskeleggjera ei suksesskarriere innan showbiz, men nei. Ikkje den karen. No syng han trøysteslaust om «Ruby’s Arms», det vesle han har att av stemme kjempar seg opp på dei høge tonane, du høyrer kor stemmebanda vrir seg i altoppslukande smerte.

Angsten eskalerer. Kven prøver eg å lure. Det er denne fordømt perfekte oppveksten, denne helsikes velfungerande familien og stabile psykiske helsa. Eg hadde ikkje blitt interessant om eg så laga det store, geniale verket som definerte vår generasjon. Nokon andre hadde nok fått æra. Nokon med skilde foreldre og tronge bukser.

Det er forresten berre slike som er i stand til å laga slike generasjonsdefinerande verk uansett. 50 cent hadde ikkje hatt same kreden viss han ikkje hadde selt dop frå han var tolv. Munch sine måleri hadde blitt noko tannlause viss han hadde hatt kone, to ungar, golden retriever og hus på Tåsen. Og Garborg hadde heilt klart ikkje kunne skrive slik han gjorde viss ikkje far hans hadde vorte ein fordrukken fundamentalist med suicidal utgang.

Men her sit eg, narkotika likar eg ikkje, trulova er eg, og trur du ikkje far min både lever og har eit edrueleg forhold til både drykk og Vårherre. Slikt blir det ikkje folk av. Slikt blir det lærarar av.

Eg kunne starta i morgon. Undervist i musikk og norsk, engelsk viss det vart kritisk. Vorte gamal i yrket, drøymt om då eg var bondestudent i byen og drakk med dei som vart noko. Lese om dei på wikipedia, lurt på om det var noko eg gjorde feil eller om eg var dømt til å mislukkast frå augeblinken eg gjekk ut frå ungdomsskulen utan å ha opplevd verken skilsmisse, bråe dødsfall i familien eller alvorleg sinnssjuke. Skrive dikt og sendt dei inn med jamne mellomrom. Blitt utgjeven då eg var femogførti, trudd at det var starten på noko. Selt to hundre bøker. Døydd innvendig.

I helvete, det høljeregnar. Eg kan ikkje berre sitja her og syte heile dagen, det er visst lyst ute. Eg må kle på meg. Og koke graut, det er laurdag. I staden sit eg her og syter, det er for gale. Ting må skje. Eg seier som Jon Hellesnes skreiv ein laurdag han heilt sikkert var bakfull; «Kvar er dynamitten, Lars? Vi må ut og drive politikk»!