Scrabble

Eg tok meg på tak for å gjenskapa mentalt det som i barneåra trass alt var skriftspråket mitt, såkalla bokmål eller fjelldansk. Eg meinte ha relativt gode føresetnader for å greie det, ettersom ein trass alt er i kontakt med bokmålet til dagleg. Ufrivillig, ja, men likevel. Så byrja motstandaren å fyre på med ord frå sitt eige bokmålsvokabular. Det er som kjend ein fordel å få nytta dei “sjeldne” bokstavane. Fortidsforma “møet”, venteleg av verbet “å møe” var det tilsynelatande inkje å seia på. Eg var iallfall nøgd med å sjå dei konservative verbendingane nytta.

Greitt nok at eg sjølv skriv nynorsk, men eg er ikkje av den grunn nokon stor beundrar av radikalt bokmål. Skriv ein bokmål, så skriv ein bokmål, det er ingen vits i å “tilnærme” seg den nydelege nynorsken på nokon annan måte enn faktisk å velja han framfor bokmålet. “Å møe” er neppe det fyrste verbet eg ville tenkt på å bruke i nokon samanheng, men i fortid laut det iallfall ha heitt “møet” på bokmål. Stor var difor overraskinga, då det tilsvarande verbet “å bæe” dukka opp med a-ending i fortid, “bæa”, og straks vart godkjend av datamaskinen.

Ja vel, tenkte eg, her er det berre å prøve seg. Men eg heldt meg likevel til ganske ordinær språkføring sjølv, redd for å gjera feil. Det var ingen vellykka idé, for min ven sinologen susa verkeleg ifrå reint poengmessig. “Ræva” var òg ein innerblink, to av bokstavane serleg gunstige. No heldt det på å klikke for meg. OK, fann eg omsider ut, her skal vi svara med same mynt. Men før eg kom så langt, la det seg igjen til rette for motparten. Det var duka for tidenes kanskje verst klingande ordform i mine øyro: “kanta”.

Eg visste ikkje riktig kva det skulle tyde. “En kant”, “flere …”. Sjølv i det aller villaste av radikalt bokmål, samnorsk eller kva det no kallast, må jo verkeleg “kanter” vera den einaste aktuelle fleirtalsforma. Eller kanskje kunne ein visualisere denne absurde varianten: “en kant”, “alle kanta”. Det høyrdest ut som noko Oslo-losen, den populære Eia-figuren, kunne funne på sagt. Spela inga rolle for meg, eg trekte meg straks i protest.

Eg vart sitjande og filosofere litt over nederlaget i ettertid, og serleg dette siste fortærande ordet. “Å kante” er vel heller ikkje noko verb, var eg viss på … heilt til eg gav meg til å skrive dette klagebrevet. Eg sjekka nemleg bokmålsordboka for tryggleiks skuld, og der stod det jo sjølvsagt: “kante”. 1: “Sette eller danne kant på.” 2: “Sette på kant; ramle; tumle.” At eg kunne vera så dum. I den degenererte bokmålsverda lyt jo dette naturlegvis vera standard. “I går kanta jeg … ditt og ditt.” Noko ein i stendig seier. Eg laut berre innsjå fadesen, og at mi eiga bokmålsforståing nok har tapt seg sidan ungdomsskulen. Eg byrjar bli gamal no, eg heng ikkje med i tida.

Men hadde nokon, til dømes av lesarane her, teke på seg å skipe til ein nynorsk-Scrabble på Internett, skulle eg i sanning ha grusa min kultursjåvinistiske ven i hovudstaden. At korrekturen i dette bokmålsspelet var så til dei gradar liberal, kom jo som sagt som eit sjokk. Men innan nynorsken er dette mykje enklare: Der veit ein at alt er lov.