Eg ser inn vindauga til folk. Kall meg gjerne ein kikar, men det er ikkje til å koma unna. Eg er fascinert av tanken på å sjå eit sekund av kvardagen til nokon eg ikkje kjenner – den kvardagen dei ikkje er klar over at dei syner fram.
Denne artikkelen er eldre enn 1 år gamal. Det betyr at noko av informasjonen kan vere utdatert.
Når dei sit og ser fjernsyn, stressar med middagen og les bøker dei ikkje forstår, ser eg dei. Eg stoppar aldri utanfor eit glas, det ville vera uhøfleg. Mi innsikt varer berre eit sekund om gongen, og det har eg det bra med.
Før eg flytte til Oslo, hende det òg eg såg inn til folk. Men det var annleis då, der kjende eg dei fleste. Det glaset eg såg inn oftast var på hjørnet av det store hybelhuset på Sandane. I fyrste etasje der budde eit par jenter, ei av dei gjekk i klassen min.
Eg brukte å sjå inn til dei, sjå kva dei tok seg til – kanskje dei nett var heimkomne frå trening, sat med skulebøker, eller åt middag framfor det vesle hybelfjernsynet. Viss dei var på kjøkenet, hende det eg banka på glaset og helsa. Dei opna, og slik sto vi og prata – gjennom vindauget.
Kvar torsdagskveld kika eg inn for å sjå om dei hadde fest. Og om det var slik, kika eg inn ein gong til, for å finne ut kven som var der.
Misforstå meg ikkje, eg er ikkje ein slik som står utanfor og ser med nedtrykt blikk på alle dei kule som er på fest. Det er berre at eg ofte fann det minst like spennande å sjå eit sekund inn og så laga mine eigne versjonar av kva som hende der.
Eg kunne gå og tenkje på om ho eigentleg var så ustø som ho såg ut som, eller gjorde seg til for at han høge skulle halde kring ho. Eg kunne vri hovudet inn og ut for å finne ei forklaring på kvifor dei to var på kjøkenet saman, som alle veit ikkje har snakka saman på eit år.
Av og til forsto eg ikkje kven dei kom for å besøke, dei to gutane som gjekk ut frå skulen året før og verken hadde slekt eller andre band til staden. Og systematisk gjekk eg gjennom alle eg såg der inne, for å finne ut kven av dei som hadde laga den vesle snømannen som plutseleg var dukka opp på søppeldunken i hagen.
Her i byen tykkjer eg framleis at det mest interessante er å sjå inn til folk når dei har fest. Eg har sett nokre vedunderlege glimt – folk som hoppar og dansar i sofaen, skrattar og syng heilt utan tanke for kven som bur i leilegheitene rundt, og kva dei driv med.
Eg har sett hagefestar i Telthusbakken der dei sit ute med vin og småmat, medan vertinna er inne etter meir å eta og ein forvirra gjest fomlar rundt i stova på leit etter doen.
Eg har òg sett stovene etter at musikken er slegen av og dei fleste er gått, når ho som hadde festen gjer den overflatiske ryddejobben ho trur skal gjera både vaskingi og samvitet enklare å ha med å gjera dagen etter.
Det finaste er å sjå inn kjøkenglasa til folk tidleg, tidleg om morgonen – lukkekjensla når dei allereie er stått opp og i gang med dagen. Ein mann les avisa frå i går åleine, før han går til t-bana. Ei dame spring rundt og prøvar å laga frukost til ungane, som er litt overalt. Ein bitteliten ein som sit åleine i augneblinken medan mor hentar klede til han, og brukar sjansen til å måle eit bilete på bordet – med havregrauten.
Det er dette eg likar ved å bu i Oslo – det er så lett å få auge på alt livet rundt meg her. Uansett kva stemning eg sjølv er i, ser eg folk som ler, smiler, gret, spring, sit på trikken, luftar hunden eller drikk kaffi på Daqota, heilt inst på Olaf Ryes Plass. Det plasserer meg og gjev meg perspektiv.
Så kan eg likevel vera glad for at eg sjølv bur så høgt oppe at eg trygt kan stå naken i vindauget og helse byen god morgon kvar dag.
