Kunst på heimebane

Saka vart først publisert hos Møre-Nytt

– Det er eit minnesmerke over noko som ikkje lenger er livsnødvendig.

Kunstnar og volding Astri Eidseth Rygh brukte lang tid på å finne den rette blåfargen.

–Men eg ser no at den er heilt perfekt. Sjå kor den stikk seg ut mellom alt det grøne.

Greiner av selje og rogn er måla blå. Det skal symbolisere nostalgi. Fargen peikar bakover i tid. Astri handterer dei lange greinene med sikker hand. Ho veit kva ho vil. Ingenting er overlate til tilfeldigheitene i kunsten hennar. Ho gjer ingenting ufornøda. Blikket er bestemt. Greinene står hulter til bulter, men likevel på rett plass, som ei hes som ikkje lenger har ein funksjon.

– Det er det som er symbolikken i det. Det som før var livsnødvendig for å få tørka graset og sørgje for mat til dyra, er snart heilt vekke i det norske kulturlandskapet.

LES OGSÅ: Jan Roar Leikvoll er død

Kufjøs

Søndag opnar ho sjølv kunstutstillinga si på Bakketun på Bjørke. Ho har noko på hjartet. Noko å formidle om det ho har å vise fram. I kufjøsen heng det nye produksjonar. Kvart bilete har namn etter ei ku. «Dagros», «Litago», «Stjerna», «Silkelin», «Q». Det er kyr som Astri sjølv har hatt eit forhold til. Som ho har møtt og kjent. «Dalla» heng der også. Det var ei ku som i si tid heldt hus på Bakketunet.

– Eg visste med ein gong kva eg måtte gjere då eg vart spurt om å stille ut her. Eg har hatt nære band til livgivande dyr tidlegare. Eg hadde eit konsept i hovudet, og eg ser no at det har gått opp. Det er eit nostalgisk vippepunkt, reflekterer Astri, etter å ha sett si eiga utstilling i kufjøsen for første gong. Rykande fersk på veggene.

Ho har stilt ut i fjøs tidlegare. Ho meiner at det kler henne.

– Eg likar å stille ut på utradisjonelle stader. Det gir utfordringar. Her i Bakketunet er det nok å sjå på frå før. Det er fantastisk her. Eg vil ikkje øydelegge noko med kunsten min, men legge til noko.

Foto: Janne-Marit M. Falch, Møre-Nytt

Stavanger

Det er tre år sidan ho og ektemannen Leif Hogne Rygh pakka saman livet sitt i Volda og flytta til Stavanger. Dei la bak seg barndomsheimen til Astri, ærverdige Skrivargarden i Volda. Byråkratiet sette ein stoppar for ønsket deira om å ruste opp garden. Astri fortel at dei brukte for mykje tid på byråkratiet, og at dei stod i fare for å slite seg ut på det, når det var andre ting dei ville bruke energien sin på. Men dei rakk å stoppe i tide.

– Eg har alltid vore ein liten Emil. Full fart. Eg har alltid meint at det er spennande med morgondagen. Det hjelpte meg den gongen, og ein ny dag fann eg, seier ho om deira nye liv i Stavanger.

Ho har halde fram med kunsten og seier at ho er intenst til stades som bestemor, i deira nye heimby.

– Forskjellen på livet vårt der og i Volda er berre at det er ein ny stad. Eg har det travelt og kjekt slik eg brukar. Eg har lært at det ikkje er farleg å flytte, men vi vert nok verande der vi er.¨

LES OGSÅ: Sjukdommen me ikkje blir kvitt

Quo vadis

– Ho har ikkje ro i kroppen. Det er alltid noko på agendaen. Det fins ikkje kjedeleg å leve med Astri, seier ektemannen.

Han jobbar i kulissane slik at Astri får ting på plass slik ho vil. No står han i ein stige oppetter ein lødevegg for å henge opp eit gamalt kunstverk; «Quo  vadis», latin for «Kvar går vi».

Astri formar ein heilskap i tunet på Bakketun. Ho er alltid på veg. Alltid i gong med noko. Alltid til stades. Ho veit kvar ho går, og ho går gjerne fleire vegar samstundes.

–Eg tenker mykje. Eg gjer ikkje ting i vilden sky. Det er både galskap og alvor i det eg gjer. Eg håper at dei som besøker Bakketunet vil sjå begge sidene.

Saka vart først publisert hos Møre-Nytt