Siger for miljørørsla i Førdefjord-saka – staten vurderer anke
Borgarting lagmannsrett støttar Naturvernforbundet og Natur og Ungdom og slår fast at dumping av gruveavfall i Førdefjorden er ulovleg.
Dommen i ankesaka fall i Borgarting lagmannsrett tysdag etter at sjølve saka vart behandla i juni.
Miljøorganisasjonane la ned påstand om at løyva til regjeringa til dumping av gruveavfall frå 2016 og driftsløyvet frå 2022 er ugyldige.
Konklusjonen i lagmannsretten er at løyva er gitt i strid med vassdirektivet og vassforskrifta, og at vedtaka difor er ugyldige. Det gjeld alle vedtaka om gruvedrifta, både i kongeleg resolusjon frå Klima- og miljødepartementet, frå Nærings- og fiskeridepartementet og frå Miljødirektoratet.
Miljøorganisasjonane har dermed fått medhald i alle punkta i dommen, som er samrøystes.
– Heilt fantastisk!
– Heilt fantastisk! Dette er ein stor siger for fjorden, fisken og folket, og denne dommen vil òg hindra forureining av andre fjordar, vatn og vassdrag, seier Sigrid Hoddevik Losnegård, leiar i Natur og Ungdom, i ei pressemelding etter at dommen fall.
Leiar Truls Gulowsen i Naturvernforbundet samstemmer:
– Dette er historisk og utan tvil ein av dei største sigrane for norsk miljørørsle. Vi har kjempa for å redda Førdefjorden i meir enn 15 år, og denne dommen viser at vi har hatt rett heile tida. Løyvet til gruvedumping i Førdefjorden skulle aldri vore gitt, seier han.
– Vi forventar no at staten trekkjer tilbake løyva til gruveselskapet, slik at det blir sett eit endeleg punktum for denne saka, seier Gulowsen.
Vurderer å anka
Staten vurderer no nøye om dei skal anke saka til Høgsterett, skriv regjeringsadvokaten i ein e-post til NTB.
Dette betyr ikkje at Nordic Mining må stansa drifta med ein gong, meiner regjeringsadvokaten.
– Dommen konkluderer ikkje med at eit slikt sjødeponi er ulovleg i seg sjølv, men retten meiner det ikkje er gjennomført tilstrekkeleg grundig og oppdatert analyse av fordelar og ulemper og finn difor at vedtaket er ugyldig, skriv Karen Mellingen og Asgeir Nygård, som har ført saka for Klima- og miljødepartementet og Nærings- og fiskeridepartementet.
NTB har prøvd å komma i kontakt med gruveselskapet Nordic Mining utan å lykkast.
Staten må betala sakskostnader
I dommen skriv lagmannsretten at dei vurderer det slik at løyva byggjer på «uriktig generell rettsanvendelse og subsumsjon».
«Det foreligger da en materiell kompetansemangel – en innholdsmangel – ved vedtakene. Når det ikke er godtgjort og tilstrekkelig vurdert at det foreligger hensyn av ‘overriding public interest’, har ikkje forvaltninga kompetanse til å gi løyve», heiter det i dommen.
Staten må betala Naturvernforbundet og Natur og Ungdom nærmare 4,3 millionar kroner i sakskostnader for behandlinga i lagmannsretten og 3,5 millionar kroner i sakskostnader i tingretten.
Lagmannsretten avviste òg merknaden til staten om at saka måtte avvisast på grunn av manglande søksmålsinteresse. Lagmannsretten forkasta denne merknaden idet dei kom til at miljøorganisasjonane framleis har rettsleg interesse i å få prøvd vedtaka, heiter det.
SV: Siger for naturen
– Endeleg! Dette er ein stor siger for naturen. No må regjeringa stansa raseringa av fjorden med ein gong. I tillegg må dei stansa gruveverksemda i Repparfjord, seier Lars Haltbrekken i SV.
– Dette har vi venta lenge på. Allereie då løyva vart gitt av Erna Solbergs regjering, åtvara fleire miljøfaglege instansar i sterke ordelag mot å bruka fjorden som søppelplass for gruveselskapa, understrekar Haltbrekken.
Sofie Marhaug, andre nestleiar i Raudt, seier i ein kommentar at norske politikarar har svikta naturen når dei har gitt grønt lys til gruvedumping i Førdefjorden.
– No er tida inne for å ta ansvar: Vi treng eit nasjonalt forbod mot sjødeponi – anten det gjeld Førdefjorden, Repparfjorden eller andre fjordar. Norske fjordar skal ikkje vera søppelplass for gruveselskapa, seier ho.
Gruvedrifta har starta opp
Naturvernforbundet og Natur og Ungdom gjekk til sak mot staten for å få stoppa avfallsdeponiet, men tapte i Oslo tingrett i januar i fjor og anka til lagmannsretten.
Søksmålet til miljøorganisasjonane handlar om at gruveselskapet Nordic Mining har fått løyve til å deponera utsprengt gruveavfall frå verksemda si i Førdefjorden i Vestland fylke. Totalt er det snakk om opptil 170 millionar tonn.
Gruvedrifta på Engebøfjellet ved Førdefjorden starta opp i desember i fjor med offisiell opning i mai i år.
