Regjeringa opprettar årleg Jon Fosse-stipend
Kulturdepartementet opprettar eit årleg Jon Fosse-stipend som skal gå til ein som omset norsk litteratur. Det skal også haldast eit årleg Fosse-foredrag.
– Dette er gåva vår i samband med nobelprisen til Jon Fosse. Det er ein måte å heidre han på, seier kulturminister Lubna Jaffery (Ap) til NTB.
Éin gong i året skal det delast ut eit stipend til ein som omset norsk litteratur til andre språk. Stipendet skal delast ut av Nasjonalbiblioteket og NORLA Senter for norsk litteratur i utlandet.
Nasjonalbiblioteket skal i tillegg vere vertskap for eit årleg foredrag som skal haldast i Fosses namn. Den vil haldast av ein internasjonalt kjend forfattar, dramatikar eller litteraturforskar som blir invitert av Nasjonalbiblioteket i samråd med Fosse sjølv. Han vil vere involvert i både kven som får stipendet og kven som skal halde foredraget.
Hovudpersonen sjølv seier at han er takksam.
– Eg er svært takksam for at regjeringa vil etablera eit årleg Foss-føredrag og også etablera eit nytt stipend for omsetjarar av norsk litteratur i samband med at eg blir tildelt nobelprisen i litteratur. At dette blir kunngjort midt i nobelveka, gjer sjølvsagt denne endå viktigare både for meg og for norsk litteratur, skriv Jon Fosse i ein kommentar til NTB.
Første utdeling i 2024
Det første foredrag og utdeling av første stipend vil først skje i 2024. Det er enno ikkje vedteke når på året det skal skje – ei heller summen på stipendet.
– Men storleiken på stipendet vil bli stort. Det vil bli gitt eit stort beløp til både stipendet og foredraget, lovar Jaffery.
Kulturminister Lubna Jaffery (Ap) er glad for å kunne heidre nobelprisvinnar Jon Fosse med et årleg stipend og foredrag i hans namn. Ho skal sjølv til Stockholm denne veka for å overvære både Fosses nobeltale torsdag og sjølve prisutdelingen på søndag.
Ho forklarer at frå augneblinken nobelprisen først vart kunngjord, kastet både regjeringa og Nasjonalbiblioteket seg rundt med ønske om å heidre nobelprisvinnaren. Det har gått fort frå ideen først kom på bordet.
I Fosses namn vil ein tiltrekkje seg store internasjonale namn innan litteraturen til Oslo for å halde det årlege foredraget. Fosse-stipendet skal bidra til å eksportere norsk litteratur ut til ei verd som tørstar etter norske forfattarar.
– Foredraget skal føre verda til Noreg, medan stipendet vil få Noreg ut til verda, seier nasjonalbibliotekar Aslak Sira Myhre til NTB.
Nasjonalbibliotekar Aslak Sira Myhre viser kulturminister Lubna Jaffery (Ap) Nasjonalbibliotekets Jon Fosse-arkiv, som blant anna består av forfattarens egne notater, brev og manuskripter.
Fosse-arkiv i kjellaren
Nasjonalbibliotekets funksjon er å bevare alt av publisert materiale. I 2021 oppretta dei i tillegg eit eige Fosse-arkiv etter å ha fått nær 30 boksar med privatarkivmatriale frå Jon Fosse. Samlinga inkluderer Fosses eigne manuskript, brev og notat.
Det er unikt at dei tek hand om ei slik samling frå ein nolevande forfattar, forklarer Sira Myhre. Djupt nede i kjellaren ligg Fosse-arkivet trygt lagra saman med liknande arkiv etter kjemper som Bjørnson, Hamsun og Undset.
Jon Fosse-stipendet skal deles ut av Nasjonalbiblioteket og NORLA Senter for norsk litteratur i utlandet. Biblioteket blir også arena for det årlege foredraget.
Når det blir gitt ut nye Fosse-bøker i utlandet, følgjer arkivarane nøye med for å sikre seg eit eksemplar. Dei har no Fosse-bøker på 46 ulike språk. I kjølvatnet av nobelprisen blir det trykt opp nye utgåver verda over som gjerne har nobelpris-medaljongen på framsida. Det ligg dermed an til ei hektisk tid for arkivarane. Og alt skal dokumenterast.
– Mykje av dette er som detektivarbeid, seier Sira Myhre.
– Til dømes dukka det ein gong opp informasjon om at Fosse var sett opp på ei stillehavsøy nord for New Zealand. Dette fann vi ut ved å sjå ei tilfeldig utskrift ein stad. Det viste seg å stemme, men det kan vere litt av ein jobb med å verifisere og dokumentere slikt, supplerer seksjonsleiar Jens-Morten Hanssen ved Nasjonalbiblioteket.
