Åshild Slåen
Publisert
President Joe Biden sa denne veka i eit intervju med CNN at USA vil halde tilbake våpen frå Israel dersom Israel invaderer Rafah, sør i Gaza.
Før 7. oktober husa Rafah 280 000 menneske. No har meir enn éin million fordrivne palestinarar flykta dit. Israel har varsla ein bakkeinvasjon av Rafah, noko både USA og FN har åtvara mot, på grunn av konsekvensane for sivile.
USA har stått for mykje av våpena Israel har brukt. Biden sine trugslar om våpenstans ser likevel ikkje ut til å påverke den israelske regjeringa, skriv NRK. Dei viser til ei uttale av Israels finansminister Bezalel Smotrich, som seier at presset om våpensanksjonar ikkje vil stanse landet frå å «oppnå total siger i krigen». Sikkerheitsminister Itamar Ben-Gvir har lagt ut ei X-melding med «Hamas ❤️ Biden».
USA har allereie sett ein leveranse av bomber på vent.
Tysdag 7. mai kom stortingets kontroll- og konstitusjonskomité med innstillinga si der dei vurderer handteringa av Oslo-skytinga 25. juni i 2022. Komitéen har brukt 25. juni-rapporten som vart publisert i fjor i arbeidet sitt.
Både justisminister Emilie Enger Mehl (Sp) og Politiets tryggingsteneste (PST) får fleire merknader i innstillinga. Eit fleirtal av komitéen stiller spørsmål ved kvifor PST ikkje oppretta førebyggjande sak mot Zaniar Matapour, som gjennomførte skytinga, sidan dei var kjende med haldningane hans før skytinga.
Fleirtalet kritiserer også kor sein Mehl var med å følgje opp det skeive miljøet etter skytinga.
– Trass i gjentekne førespurnader gjekk det nærare eitt år før statsråden arrangerte eit møte med dei skeive organisasjonane som var ramma av åtaket, seier komitéleiar Peter Frølich (V) til VG.
E-tenesta meiner dei derimot gjorde jobben sin ved å varsle vidare om funna sine. Komitéen rosar også politiet si handtering av hendinga, og enkeltmenneska som greip inn.
No tilrår dei at Stortinget set i gang oppfølgingsforsking av pårørande, og at justisministeren greier ut om 25. juni-rapporten for Stortinget.
EUs klimaovervakingsteneste C3S kom denne veka med dei nyaste tala sine. EU-forskarane slår fast at april er den ellevte månaden på rad med rekordhøg global snittemperatur, skriv NTB.
I Europa var det særleg i aust at dei merka dei høge temperaturane.
Vêrfenomenet El Niño har ført til høgare temperatur fleire plassar i verda det siste året, men har svekt seg dei siste månadane.
Carlo Buontempo, direktør i C3S, seier at klimagassar i atmosfæren held fram med å stige.
– Dette vil halde fram å presse den globale temperaturen mot nye rekordar.
Det sørlege Brasil er råka av ein flaum der minst 95 personar har omkome og over 130 er sakna. Ifølgje delstaten Rio Grande do Sul er dette den verste naturkatastrofen dei har blitt råka av nokosinne.
1,4 millionar menneske er påverka av flaumen, og det er vanskeleg for hjelpearbeidarar å kome fram med reint drikkevatn til desse. Dei fleste bur i byen Porto Alegre, der fem av dei seks vassbehandlingsanlegga har slutta å fungere.
Å koma til med naudhjelp har også blitt vanskeleg fordi båtar har blitt stole. Byen ber lokale med tilgang på båt om å stille dei til disposisjon for hjelpearbeidarar.
Flaumen kjem etter fleire dagar med styrtregn, som har ført til at elvene har gått over breiddene sine.
Nye tal viser at 30 prosent av verdas elektrisitet blir produsert frå fornybar energi. Det kjem fram av Global Electricity Review 2024, som vart publisert av klimatankesmia Ember.
Særleg energi frå solcellepanel har gjort store framsteg. Rapporten spår at fossile energikjelder vil gå ned tre prosentpoeng til i 2024, etter kvart som meir energi blir produsert frå sola.
– Vi kjem til å få den boomen i fornybar energi, som kjem til å endre biletet veldig fort, seier David Jones, Ember-direktør innan global innsikt, til CNN.