Di sommarhelg i Kiev

1
Du går i lag med reisefylgjet spent inn i det vesle flyet som vonleg skal frakte deg frå Oslo til Kiev. Smånervøsiteten slepp taket idet vennlege ukrainske flyvertinner på gebrokkent engelsk spør om du vil ha gratis te. Medan du nippar til den varme drikken, legg du merke til at nordmennene framfor deg er rusa og høglydte, medan ukrainarane bak deg er rolege og høflege. Du tek opp det vesle reiseteppet ditt frå veska og legg det over deg for å gjere det mørkt nok til å ta igjen litt søvn etter ei natt med mykje pakking. Etter ein time vaknar du av at ein av venene dine dreg ned teppet og informerer deg om at flyet har landa. Mange av passasjerane jublar og klappar idet hjula tek i bakken, og du glisar og applauderar med.

2
De har kome dykk fram dit de skal bu denne helga, på ein sjarmerande elvebåt på Dnepr, elva som renn gjennom Kiev. Båten fungerer som gjestehus, og de får tildelt kvart sitt rom. Du ligg på senga og lyttar til alle dei rare lydane utanfor. Hissige alarmar, lystige diskoteklydar og intens froskekvekking er noko av dei mest framståande elementa i sommarnatta. ”Perfekt bakgrunn for eksotiske draumar”, tenker du søvnig og let att augo. Men diskoteklydane byrjar etter kvart å bli litt for spektakulære til at du får sove. Du høyrer nemleg dansemusikk rett utanfor båten, snart ifrå høgre side, deretter venstre side, deretter bak deg. Til slutt let det som om det er fleire stereoanlegg som kjem mot kvarandre. Du lurer på om det kanskje var noko rart i den teen du fekk på flyet. Til slutt går du til vindauget og skyv forvirra bort gardinet. Eit fascinerande syn møter deg når du skodar ut over Dnepr. Fridomsstatuen og dei enorme gullkuplane til ei kyrkje står på andre sida av elva og glitrar om kapp med den veldige stjernehimmelen. Og på vatnet glir det store elvebåtar fram og tilbake, som alle har diskotek om bord!
3
Du er på ein koseleg og enkel kafé for å ete middag i lag med dei andre frå Noreg. Tolken bestiller eit måltid som visstnok skal vere nokså ukrainsk: Raudbetsuppe med svart og kvitt brød til, salat av kål, erter og skinke, kokt bokkveite og steikt fisk. Ved eit bord attmed ein middelaldrande avislesande mann finn de ledige plassar. Mannen fortel at han har mista jobben i år, og lurer på om det er lett å få seg jobb i Noreg. Han har fire born, og kona har heller ikkje arbeid. Det er stor arbeidsløyse etter økonomikrisa, får de vite. Då de ikkje veit kva de skal svare, nikkar han høfleg og seier at han får heller prøve å kome seg til Amerika. Han kjenner visst fleire som har klart seg på den måten.

4
De kjem forbi ein liten urmakarbod når de vandrar gatelangs. Du kjem på at du treng nytt batteri til armbandsuret ditt. Mannen bak luka tipsar om at dei billegaste batteria kostar berre fem griven stykket, tilsvarande omlag seks norske kroner. Glad for å få fres på klokka di til ein billeg penge gjev du han ivrig den kjære fylgjesvenen din. ”No går den som ei klokke!” slår mannen i boden fast med buldrande røyst, og du takkar nøgd. ”Hit skal eg reise kvar gong eg må skifte eit batteri!”, proklamerer du til venene dine.

5
Du har blitt tilrådd å investere i eit sjal og eit skjørt, slik at du kan vitje ortodokse kyrkjer utan å bryte klestradisjonen, og du bestemmer deg for å leite på næraste marknad. Eit sjal er lett å få tak i, sjølv om denne marknaden tydelegvis har spesialisert seg på grønsaker. Dei få skjørta du finn, ser derimot ut til å vere laga for bestemødrer, og du satsar difor på ein kjole i staden. Etter mykje leiting blant matbodane finn du endeleg ei godt vaksen kvinne som har ein kjole, og den er til og med i din storleik. Du er ikkje sikker på om plagget kler deg, men kvinna er ikkje i tvil, og kjem med ei lang rekke kreative grunngjevingar. Til sist seier ho at dottera hennar kjøpte ein liknande i fjor, og at jenta vart gift etterpå! Du kjøper kjolen, om ikkje argumentet. I det du går vidare med ein ukrainsk bonderomantisk sommardrakt i veska, forklarer tolken at dei unge her i landet har meir hastverk med å gifte seg enn i Noreg. Og at mødrene deira har endå meir hastverk med å bli bestemødrer.

(Hald fram, det er meir tekst under bildet)

6
Du har skifta til den nye kjolen og nærmar deg Kiev sin største turistattraksjon: Kievopetjorska Lavra, eit svært gammalt klosterområde, med ortodokse gudshus på den eine delen og museum på den andre. Du legg sjalet over hovudet, og går mot dei vakre gullkuplane som du såg førre natt, og som tilhøyrer ei kyrkje på denne staden. Det er nesten tretti grader og skyfri himmel. Prestar i svarte kapper og langt skjegg vandrar roleg rundt i eit mylder av turistar. Tolken fører dykk til den aller mest vidkjente staden i komplekset, nemleg grottene der dei ortodokse kristne hadde gudstenester for om lag tusen år sidan. De får plass i den lange rekkja av turistar og pilegrimar som skal utforske dei smale underjordiske tunnelane, alle med kvart sitt talglys i handa. Det er mørkt og varmt der nede, og svært trongt. Mumifiserte munker er plassert i glaskammer rundt omkring i gongane. Stemninga er svært høgtidsam og folk er lågmælte. Nokre pilegrimar kysser helgenskrina. Du synest det er spennande å vere med på grottevandringa, men det kjennest veldig godt å kome opp i friluft igjen.

7
De vandrar rundt i sentrum av Kiev og let dykk imponere av alt det flotte som er å sjå. Gamle, svære kyrkjer i strålande fargar. Nye, svære kjøpesenter med stilig fasade. Raudkinna og fyldige damer som sel handlaga nasjonale suvenirar i tre og tøy, der kvite skjorter med raudt broderi og kvite dukar med blå broderi er ein gjengangar som du likar særleg godt. Folk er blide og vennlege og nokså høgrøysta. De set dykk på ein benk og studerer dei som går forbi. Du får inntrykk av at middelklassen ser langt meir velkledd ut her enn i Noreg. Då du kommenterer dette for tolken, svarar han at nordmenn er mest opptatt av å ha det flott i heimen sin, medan folk her prioriterer i staden å sjå bra ut når dei ikkje er heime.

8
Du er i ferd med å pakke for å reise heim, og oppdagar brått at reisefylgjet ditt allereie sit klar i taxien og ventar på deg. Klokkene deira er femten minutt meir enn di. Du stirer forferda på uret som du nett fekk nytt batteri til, og oppdagar at sekundvisaren står stilt. Du dunkar i urskiva, og ser korleis visaren sakte byrjar å gå igjen, men denne gongen baklengs! Du veit ikkje om du skal le eller gråte, og endar med å galoppere inn på rommet etter trillekofferten din.
9
De har akkurat blitt ferdig med innsjekkinga, og pustar letta ut. Det gjekk på sekundet! No ruslar de rundt på flyplassen og leitar etter ein stad å kjøpe noko å drikke. Du får brått auge på ein kaffeautomat. På framsida er det klistra eit ark med meldinga ”Temporarily don’t work”. Du går ut frå at det er ein grammatikkfeil i eit land der mange førebels ikkje har så store engelskkunnskapar. Samstundes synest du bodskapen passar slåande godt her som arbeidsløysa for tida er så stor…

10
Du sit på flyet frå Kiev til Oslo. Dei ukrainske flyvertinnene og teen er der igjen, og vert ei hyggeleg ramme rundt den innhaldsrike helgeturen. Du ber om ekstra påfyll, og dei fyller på både ein og to gongar. Av gammal vane kastar du eit blikk ned på klokka, og oppdagar til di store glede at den har byrja å gå rett veg igjen. ”Kanskje eg faktisk burde dra attende til den billege urmakaren kvar gong eg skal skifte batteri”, tenker du med deg sjølv og smilar. Reiseteppet vert henta opp frå veska og du legg det over deg for å gjenta suksessen med flysoving. Så lener du deg attende i flysetet og duppar av, heilt til flyet nok ein gong landar til stor applaus og teppet går ned.