– Lyntog løner seg
Trass i kva Jernbaneverket og nokre politikarar måtte meine: Deutsche Bahn meiner bestemt at lyntog i Noreg er samfunnsøkonomisk lønsamt.
Denne artikkelen er eldre enn 1 år gamal. Det betyr at noko av informasjonen kan vere utdatert.
– Utbygging av eit høgfartsnett i Noreg vil ikkje vera ei utgift, men ei investering.
Det var omkvedet då ekspertar, politikarar og næringsinteresser møttest til lyntogkonferanse i Oslo i går. Vest-Telemark næringsutvikling var ein av arrangørane av konferansen.
Målet med lyntogsamlinga var å gjera synleg at det finst gode alternativ til Jernbaneverket (JBV) si utgreiing – som vil løne seg både økonomisk, samfunns- og miljømessig. Ifylgje JBV vil drift av høgfartsbanar i Noreg vera bedriftsøkonomisk lønsamt, viss ein held investeringskostnadene utanom. JBV konkluderer med at det er mogleg å bygge høgfartsbanar i Noreg, men at det ikkje vil vera samfunnsøkonomisk lønsamt.
Det er ikkje Deutsche Bahn og Norsk Bane AS einige i. Dei meiner det ikkje berre vil vera bedriftsøkonomisk lønsamt, men også ha ein stor samfunnsøkonomisk gevinst. Ein vil få att for investeringskostnadene, meiner dei.
– Person- og godstrafikk på traseane Oslo–Trondheim og Oslo–Haugesund–Bergen–Stavanger vil gje eit driftsoverskot på rundt 8 milliardar kroner i året kvar, når alle drifts- og vedlikehaldskostnader er trekt frå, sa Ottmar Grein, som har leia Deutsche Bahns utgreiing om lyntog i Noreg.
Dei har greidd ut ei felles løysing for både person- og godstrafikk. Det har ikkje JBV gjort. Ifylgje Norsk Bane, som har bestilt utgreiinga frå Deutsche Bahn, vil utbyggingskostnadene vera dekte inn etter 30 års drift av lyntognettet.
LES OGSÅ: Utset snarveg til Oslo med 20 år
– 1000 milliardar heilt feil
I samband med at høgfartsutgreiinga til JBV blei offentleggjort 25. januar, sirkulerte talet tusen milliardar i media. Det var det ei utbygging av lyntog i Sør-Noreg ville koste, skreiv mange, og brukte det som argument mot utbygging.
I ein artikkel i Dagsavisen fredag blei det talet plukka frå kvarandre. Jernbaneverket har ikkje nemnt det konkrete talet tusen milliardar, men dei har heller ikkje gått ut og avkrefta det.
– 1.000 milliardar er ei kortslutning. Dette talet kjem fram når alle alternative trasear i Høgfartsutgreiinga blir summerte. Men det er ikkje aktuelt å byggje høgfartsbane gjennom for eksempel både Østerdalen og Gudbrandsdalen. Viss ein sorterar ut på denne måten blir sluttsummen for dei norske strekningane cirka 600 milliardar, seier Jørg Westermann, dagleg leiar i Norsk bane, til Dagsavisen.
LES OGSÅ: Forskar vil droppe lyntog
Men 600 milliardar kan også vera eit for høgt beløp, i fylgje Westermann.
– Prosjekta Deutsche Bahn så langt har utgreidd vil koma på om lag 290 milliardar. Det omfattar strekningane Oslo–Trondheim med ei avgreining til Ålesund, og Oslo–Bergen–Haugesund–Stavanger, og strekninga Ski–Ørje. Sluttsummen til Deutsche Bahn, når dei er heilt ferdige med utgreiingane sine, kan kanskje bli på nærmare 400 milliardar, seier han til avisa.
Deutsche Bahn har detaljplanlagt dei nemnte traseane i målestokk 1:5000.
Store moglegheiter for regionane
Mange var opptekne av spriket mellom dei økonomiske anslaga under konferansen i går. Deltakarane var representantar frå næringslivet, interesseorganisasjonar, politikken og miljørørsla, og gav uttrykk for at dei ynskte å få belyst alternativ til JBVs høgfartsutgreiing. Og ikkje minst var dei opptekne av at eit lyntognett er naudsynt for framtida – både frå eit samfunnsøkonomisk og miljømessig perspektiv.
LES OGSÅ: – Lønsamt å driva lyntog
Regionalutvikling i Noreg er også eit viktig aspekt ved lyntogdebatten. Ved eit godt utbygd høgfartsnett med mange stoppestader, vil ein i mykje større grad enn i dag leggje til rette for å bu utanfor, men å jobbe innanfor, dei største byane.
Deutsche Bahn har lagt opp til mange stoppestader langs dei traseane dei har planlagt, og at toga vil stoppe ved ulike stasjonar ved kvar avgang. Slik vil mange menneske få nytte av toget, samtidig som tidsbruken blir låg. Ein svært mykje større del av befolkninga vil dermed få pendlaravstand til dei største byane.
– Me har store moglegheiter for «regionforstørring» gjennom lyntogutbygging. Dette er den måten foreldra våre investerte i vår framtid etter krigen – dei investerte i å bygge eit framtidsretta nettverk. Det må me gjera for våre born no, avslutta Jostein Soland, programleiar og seniorrådgjevar i Stavangerregionens næringsforeining.
LES OGSÅ: Her går lyntog raskast
Næringsforeiningar i byane Oslo, Bergen, Haugesund, Stavanger, Trondheim, Ålesund og Kristiansand og regionane dei høyrer til, og Vest-Telemark næringsutvikling, arrangerte konferansen.
Er det på tide at det blir bygd lyntog i Noreg? Eller kan Noreg bruka pengane det kostar betre? Skriv meininga di i kommentarfeltet under!
Jørg Westermann (dagleg leiar Norsk bane (NB)), Ottmar Grein (prosjektleiar Deutsche bahn), Per Espen Fjeld (styremedlem NB), Laura Seltveit (styremedlem NB), Einar Velde (styremedlem NB), Kjell Stundal (styreleiar NB) er opptekne av å nå politikarane med det dei meiner er det beste alternativet for lyntog i Noreg – som inkluderer Haukelibanen.
