Samer opplever framleis diskriminering og hets i Noreg
Diskriminering av samar er framleis eit stort problem i Noreg, ifølgje ei oversikt frå Folkehelseinstituttet (FHI).
– Diskriminering påverkar den fysiske og psykiske helsa til samane negativt. Det har også ein negativ påverknad på deira kvardagsliv og livstilfredsheit, seier avdelingsdirektør Rigmor Berg ved FHI.
Samane vart utsette for ein omfattande fornorskingspolitikk frå midten av 1800-talet og fram til slutten av 1960-talet. Samane vart i perioden tvinga til å gi avkall på kulturen sin og språket sitt. Denne politikken bidrog til å legitimere diskriminering av samane, ifølgje FHI.
– Sjølv om denne politikken er avvikla, opplever samar framleis hets og diskriminering på bakgrunn av etnisiteten sin, seier Berg.
Skjuler den samiske identiteten sin
Problemet held fram, viser FHIs hurtigoversikt, som er gjord på bestilling frå Barne-, ungdoms- og familiedirektoratet (Bufdir).
Oversikta har kartlagt forsking om hets og diskriminering av samar i Noreg, Sverige og Finland i perioden 2014–2024.
Mange samar fortel at dei skjuler den samiske identiteten sin for å skjerme seg mot hets, og at dei opplever at storsamfunnet har liten kunnskap om samisk språk og kultur.
– Stort behov for å vite meir
Berg er tydeleg på at meir må gjerast for å tette kunnskapsgapet.
– Kunnskapen om tiltak mot hets og diskriminering er svært mangelfull, og det er eit stort behov for å vite meir om kva som verkar og ikkje, for å få bukt med hets og diskriminering av samar, seier ho.
Forskarane inkluderte totalt 32 studium i hurtigoversikta, og 19 er frå Noreg. FHI understrekar at det er svakheiter i hurtigoversikta, men at mange studiar med funn peikar i same retning.
