Vekas viktigaste: Val i Sør-Afrika, jordskred og streikefare

ANC mistar fleirtal etter valet i Sør-Afrika

Onsdag 29. mai gjennomførte Sør-Afrika val til ny nasjonalforsamling. Førebels ser det ut som African National Congress (ANC) tapar fleirtalet sitt, men presidenten deira, Cyril Ramaphosa, får sitje fem år til.

Sidan apartheidregimet i Sør-Afrika vart oppløyst i 1994 har ANC hatt fleirtal, med Nelson Mandela som president dei første åra. Partiet mista mykje tillit på grunn av korrupsjonsskandalar medan Jacob Zuma var president, frå 2009 til 2018. Cyril Ramaphosa, som overtok som partileiar og president etter Zuma, har forsøkt å kjempe mot korrupsjon, men saman med høg arbeidsløyse, fattigdom og kriminalitet har det ikkje vore nok for å vinne tilbake tilliten til partiet.

Sidan ANC mistar fleirtalet, vil Sør-Afrika difor for første gong få ei samarbeidsregjering.

FHI: Flest sjølvmord sidan 80-talet

Dødsfall som kom av sjølvmord, alkohol og narkotika auka kraftig i 2023. Det viser nye tal som Folkehelseinstituttet (FHI) publiserte denne veka.

693 menneske tok livet sitt i fjor, 70 fleire enn året før. Det er ein oppgang på 11 prosent. Ein må tilbake til 1988 for å sjå like høge tal.

– Det høge talet i 2023 føyer seg inn i ein trend som byrja før pandemien med aukande sjølvmordstal, seier overlege Marianne Strøm ved Dødsårsaksregisteret, FHI, i pressemeldinga.

2023 hadde også det høgaste talet på folk som døydde på grunn av narkotika sidan 2001, med 363 overdosedødsfall.

Kreft er framleis den hyppigaste dødsårsaka, med over 11 000 dødsfall, men dette talet er fallande. Dødsfall frå hjarte- og karsjukdomar går også ned til nivået før pandemien.

Covid-19 dødsfall går også ned. I 2023 var det 1 275 dødsfall som hadde covid-19 som årsak, mot 2 860 i 2022.

Trump funnen skuldig i New York

Den tidlegare amerikanske presidenten Donald Trump er funnen skuldig i å ha forfalska rekneskap. Rettssaka gjekk føre seg i New York.

Straffa blir truleg ei stor bot, men han kan også få fengselsstraff.

Forsvararane til Trump har varsla at dei kjem til å anke dommen. Ein slik anke må bli varsla innan ein månad, og papira må vere sende inn innan eit halvt år.

Dommen hindrar han ikkje frå å bli valt som president i det komande valet i november.