Maldivane – turistnasjonen som førebur seg på utsletting

Det er dårleg nytt for verdas mest lågtliggjande land, Maldivane.

80 prosent av landmassen i landet er under ein meter over havnivå. Ei havstigning på ein meter ville vore katastrofalt. 

I gjennomsnitt ligg den vesle øystaten berre 1,5 meter over havnivå. Det høgaste punktet, på dei nesten 1200 øyane landet består av, er berre 2,4 meter over havet. Det er verdas lågaste høgaste punkt i eit land.

Viktige korallrev 

Øyane eller atollane Maldivane består av er omringa av korallrev som fungerer som ein beskyttar mot store bølgjer og straumar. Då landet vart ramma av ein tsunami i 2004 vart skadane langt mindre enn dei hadde vore utan korallane.

Dei fungerer som ei bremse for vatnet og gjer at stranderosjonen ikkje er så sterk. Utan korallane hadde det vore mykje meir erosjon som berre ville fått Maldivane til å forsvinne endå fortare enn dei allereie gjer.

Derfor er det svært alvorleg for Maldivane at korallreva toler aukande havtemperatur svært dårleg. Auka temperatur i havet gjer at revet vert bleika og døyr. 

Korallreva er ikkje berre viktige for å beskytte mot erosjon, men er også ei viktig inntektskjelde gjennom turisme og fiskeri, dei to viktigaste inntektskjeldene til Maldivane. 34 prosent av Maldivane sin BNP kjem frå turisme. Mange av turistane som kjem til Maldivane kjem for å sjå på korallane.

Temperaturauke og korallrevdød vil også påverke fiskelivet rundt Maldivane. Fiskane kan ende opp med å emigrere til nye område og gjere livet vanskeleg for maldiviske fiskarar.

Inntektskjeldene som skal finansiere livet i og etter klimaendringane vert redusert som ei følge av klimaendringane. 

Det er ein vond sirkel.

Møte under vatn

Ein av taktikkane Maldivane bruker for å redde seg sjølv er å skape merksemd om global oppvarming og havstigning.

I 2009 skapte Maldivane globale overskrifter då dei organiserte det første undervassregjeringsmøtet i verda. 

Dette stuntet vart gjort for å vise alvoret i trusselen frå havstigning som følge av global oppvarming. Dåverande president Mohamed Nasheed og medlemmer av regjeringa hans tok på seg dykkarutstyr og senka seg ned til ei djupne på seks meter i Det indiske hav, der dei godkjente eit dokument som oppmoda alle land til å redusere utslepp av drivhusgassar. Heile møtet vart heldt ved hjelp av vasstette tavler og handteikn til å kommunisere.

Myndigheitene i landet jobbar for å førebygge klimaendringar, men ser også på moglegheiter viss det skulle ende opp med å gå ordentleg gale. 

Land i utlandet

I 2008 kunngjorde Maldivane planar om å starte ein nasjonal turistinntektsfinansiert sparekonto, eit slags fond, for å samle inn midlar som kunne brukast til å kjøpe land i andre land. Det var tenkt som ein sikkerheitsventil for landets befolkning, skulle det kome til det verste scenarioet der øyane blir umoglege å bu på, på grunn av stigande havnivå.

Strategien bak fondet var å investere i utanlandske landområde i nasjonar som India, Sri Lanka og Australia som maldivarane potensielt kunne flytta til.

Akkurat korleis det skulle fungere i praksis er ikkje så godt å seie med tanke på folkeretten og så vidare. Vi har sett at det ikkje er heilt uproblematisk å flytte ei folkegruppe til eit anna land sitt landområde, slik som i Palestina til dømes, utan elles samanlikning.

Tettare band til Kina

I tillegg til å halde fram å kjempe for å redusere globale klimagassutslepp, står Maldivane sentralt i ein geopolitisk maktkamp mellom India og Kina. India har lenge vore ein tett samarbeidspartnar og indisk militærpersonell har vore utsett på Maldivane.

Framtida for Maldivane 

Det er ikkje enkelt å spå korleis framtida ser ut for Maldivane. Dersom dagens klimatrendar held fram, kan øynasjonen omsider verte umogleg å bu i, som vil føre til flyktningstraum frå tusentalet av øyar som utgjer nasjonen. Dette gjeld også for andre øynasjonar som Kiribati og Tuvalu. Kjem det så langt vil verda sannsynlegvis fleire enorme problem. La oss ikkje håpe det går så langt.