Sjåast i spritrommet!

Kalvø: Sjåast i spritrommet!

Seinare i livet blir det tydeligvis sånn at absolutt alt minner deg om noko som har skjedd før, og som var betre då, og viss det skjer noko som ikkje har skjedd før, så er ikkje det heller bra. Når du kjem til det punktet i livet, er det berre å legge ned all verksemd og flytte til Spania.

Då stortingspresidenten denne veka feilannonserte Jens Stoltenberg som «Statsminister Jens Stoltenberg», blei eg for eksempel minna om at Jens Stoltenberg har vore statsminister. Akkurat det treng du ikkje vere spesielt gammal for å bli minna om. Det er trass alt ikkje så lenge sidan Stoltenberg var statsminister. Sjølv om Erna Solberg har blitt såpass flink til å ikkje snakke om politikk at ein skulle tru ho hadde vore statsminister veldig lenge.

Også den saka som blei mykje diskutert i Stortinget den dagen Stoltenberg blei feilannonsert, minner meg om noko som har skjedd før. Saka var reservasjonsretten for fastlegar. Som framleis blir heftig diskutert. Fordi vi som skriv i avisa har lyst til å halde ein politisk strid gåande fram til OL begynner. Og fordi saka handlar om noko som går rett til kjernen av eit vesentlig verdistandpunkt for Kristelig Folkeparti, nemlig at viktige helsepolitiske saker ikkje skal avgjerast av kommunane. Slike saker skal avgjerast av eit parti som nesten ingen stemmer på.

Sjølvsagt minner dette meg om noko som har skjedd før. Dette minner meg om den tida då Kristelig Folkeparti hadde innflytelse. Du verden. Det var ei anna tid. Ei tid før Facebook og gullrekka. Nei, forresten. Ikkje før gullrekka. Den har alltid vore der.

Men det som først og fremst vekte minne, var ei anna sak som dukka opp denne veka. Til minimalt skrik og skrål. Regjeringa foreslår å la Vinmonopolet halde ope på nyttårsaftan, julaftan, påskeaftan og valdagen. Då kom minna.

Eg forstår ikkje heilt at FrP går inn for dette. Dei er jo alltid elles opptatte av å ta vare på norsk særpreg og kultur. Om dette blir vedtatt, er den siste resten fjerna av noko som verkelig har prega Norge og nordmenn, i bygd og by og frå ulike politiske retningar. Men unnatak av utlendingar som skriv stygt om Norge, er det få ting som samlar nordmenn på same måten som utveksling av historier om merkelige reglar om alkohol. Dei fleste av desse reglane er sikkert ikkje spesielle eller unike for Norge, men det er det jo nesten ingenting av det vi kallar særnorsk som er. Generasjonar av nordmenn kan snakke i timevis om alkoholreglar. Nordmenn som møtest på ferie, spesielt om dei møtest i land med meir liberal alkoholpolitikk enn Norge, kan lett bruke ein heil kveld til å berre snakke om rare skjenkereglar. Og bli fullare og fullare.

Dette kjem ungdommen aldri til å få oppleve. Dei kjem ikkje til å forstå kva vi snakkar om når vi legg ut om at før så fekk du ikkje servert sprit på søndagar. I min ungdom fanst det heile fylke utan pol. I min barndom fekk du ikkje kjøpt øl eingong i heimbygda mi. Du måtte bestille det, og det tok dagar før varene kom. Og du måtte bestille ei kasse. Det var folkeavstemming om ølsal i butikkane. Å, som vi kan snakke om slikt. I mi heimbygd, kan folk seie, måtte du ned i eit eige rom i kjellaren på hotellet viss du skulle ha noko sterkare enn vin. Å ja, svarer då kanskje ein annan, vi hadde også spritrom. Der var det ikkje vindu. I mi heimbygd, seier ein, var det eit tau som delte dansegolvet på hotellet i to. På den eine sida av tauet kunne hotellgjestane gå, der var det alkoholservering. Dei fastbuande måtte halde seg på den andre sida av tauet, der det ikkje var alkoholservering.

Snart skal vi også mimre om tida då polet var stengt på valdagen og nyttårsaftan. Og så skal vi riste på hovuda våre. Vi. Ikkje ungdommen. Dei kjem ikkje til å forstå kvifor vi har vore så opptatte av dette. Og vi kjem til å vere splitta, som nasjon.

Jaja. Sjåast i Spania då, folkens!