Rennande kvikklunsj og samanklemde appelsinar

Påverka av påsken

Plutseleg skal me vera så norske som ein nordmann aldri tidlegare har vore – nesten så norske at det startar å irritere meg.

Einkvar nordmann med stoltheita i behald reiser opp på fjellet når dei første gule dagane startar å melde seg. Etter timar med blod, sveitte, sure ungar, for små bagar, kjeledressar som ein ikkje kan finne igjen og tårer smell endeleg far igjen bildøra for godt og familien er på veg. Til tross for utallege ”kor lenge er det til me er framme” og tissepausar synest alle at det er vel verdt det når bagasjen er i hus og kaffien er i traktaren. ”Er det ikkje herleg å vera vekke frå byen sitt mas og kjas” seier far med ei overbevisande stemme der familien står i lysløypa med kø like lang som Oslo si befolkning framføre seg. ”Jo, på hytta føler me oss frie” svarar mor der ho står ved kjøkkenvindauget og ser rett inn i veggen på nabohytta. ”Det er som å vera tilbake i gamle dagar” hylar ungane i fryd medan dei tappar vatnet ut av boblebadet og set seg ned for å sjå på Disney Chanel.

Når påsketidene nærmar seg med stormskritt og nordmannen nesten ikkje har hatt skia på beina sidan den dagen han blei fødd med dei føler han at tida er komen for å ta igjen det tapte. Snøen er roten og det renn store bekkar med smeltevatn over vidda, men det set ingen stopper for ein ekte viking. Med raudt og grønt klister som blei raska med frå bensinstasjonen er ein klar for ein fantastisk tur. Ungane står allereie klare på skia sine med kvite andlet etter far har smurd dei med solkrem og underleppa langt nede på knea. Sju timar seinare kjem ein heim att med blaute bein, samanklemde appelsinar, to ungar over skuldra, raude nasar, sveitte genserar og kakao som aldri blei drukke. Då er det tid for å dra fram iPhonen for fortelje alle facebookvenene som ein eigentleg ikkje kjenner om kva for ein fantastisk tur familien hadde.

I løpet av påskeferien er det ikkje mogleg å skru på radioen utan å bli servert nok ei ”påskenøtt” som ein berre må sende inn svaret på. Desse nøttene har blitt nordmennene sitt påskeheroin, og dess meir innvikla gåta blir lagt fram dess betre. Dersom ein i tillegg får påskenøtta til å framstå som ei reise der ein hoppar frå pyramidane i Egypt til muggost på eit spørsmål er alle i ekstase. Det kostar trass alt berre 29,90,- per melding, og du kan vinne eit eineståande krus. Eit krus som du oppdagar ikkje er eit vekelangt cruise på eit skip med paraplydrinkar og gjørmespa når det dukkar opp i postkassa, men eit kvitt kaffikrus. Ingen får meir heltestatus enn mannen som kjem til lunsj med P4-krus måndagen etter påske.

Om det ikkje skulle vera nok å bruka tida på å fundere over kor høgt spiret på Nidarosdomen er, skal nordmannen også bruke kveldane framføre tv-skjermen. Og på ein ekte påskekveld er det sjølvsagt påskekrimmen som skal stå på. Påskekrimmen skal helst vera koseleg, i den forstand eit mord kan vera koseleg. Den skal ha ei passeleg openlys løysing, slik at far kan skryta høglydt over at han visste at det var ho eldre dama i nabolaget som sto bak mordet på postbodet. Viss hovudpersonen i tillegg har ein karakteristisk engelsk aksent og bur i eit stort gamalt murslott er alt duka for ein perfekt påskekveld.

Sjølve høgdepunktet er sjølvsagt når mor dempar stemma og kviskrar med ei tilgjord stemme ”næmmen, eg trur jammen meg at pååååskeharen har vore her eg”, og alle dei små borna spring av garde medan dei mindre små borna himlar med auga før dei spring av garde dei med. Påskeegget skal vera gøymd vekk ein stad, det skal vera akkurat passe stort og det skal vera fylt til randen med snop slik at alle som har starta å trene opp sommarkroppen kan gje opp ein gong for alle. Det blir som ein einaste stor fat-camp, heilt til alle ungane har kome halvvegs ned i egga sine og startar å bli lett grøne i kinna. Foreldra nyt sjølvsagt dette synet då det er ein einaste gongen dei vil sjå born som skubbar frå seg snopet og seier at ”du kan godt ta litt du og, mamma”.

Ingenting kan måle seg med norsk påske – rett og slett på grunn av alle dei tåpelege, men òg så irriterande gode, tradisjonane som er knytt til denne neongule tida av året. Påsken er berre ikkje den same utan solbrillemerka etter skiturar på fjellet, ein fullpakka bil, P4-krus, koselege mord og følelsen av at kvalmen er i ferd med å breia seg over deg. Og når heile familien har sett seg inn i bilen for å køyre heim til byen att og far seier oppgitt at ”neste år blir me heime” seier alle seg einige. Dei veit at det vert fjellpåske neste år også – for det er jo trass alt berre ein del av tradisjonen at far klagar litt på vegen heim.

Denne kommentaren blei først publisert i MAGASINETT!