– Forstyrr ikkje lesaren

Det er ikkje sikkert at ein forfattar er den beste til å fortelje om boka si. Det sa forfattaren Arne Svingen då han talte til lærarar og andre interesserte under seminaret «Skulen - arena for leselyst eller lesevegring» i Odda. Han etterlyste og vilje til å la elevane sleppe analysere undervegs i lesinga.

Framtida
Publisert
Oppdatert 15.11.2017 19:11

info

Denne artikkelen er eldre enn 1 år gamal. Det betyr at noko av informasjonen kan vere utdatert.

Svingen har sjølv reist mykje rundt på forfattarbesøk på ulike skular, og han la ikkje skjul på at det var ein del av forfattarlivet han sette stor pris på.

– Mi oppfatning er likevel at barn ikkje har noko spesielt forhold til kven det er som skriv bøkene dei les. Forfattarbesøk på skulen får såleis ei langt høgare verdi for dei unge viss skulen brukar litt tid på å førebu besøket.

Samstundes erkjente Svingen at ein forfattar kan vere god til å vere forfattar, men kanskje ikkje like god til å snakke om boka si til barn. – Eg trur det kan vere lurt å la andre, eldre elevar fortelje yngre elevar om bøker dei har lest. Somme gonger kan ein og hyre inn ein profesjonell forteljar som kan lese for dei.

Ungdom vil ikkje vere barn
Ein annan ting Svingen var oppteken av, var korleis bøker er plasserte i biblioteket og i butikken. – Å finne ei bok på gamle skulebibliotek kan somme gonger opplevast som ei arkeologisk utgraving. Og å setje ungdomsbøker saman med barnebøker er ikkje heldig.

Han synte til korleis mange unge tykkjer det er lite spennande å lese ungdomsbøker, og at dei helst berre ville lese bøker som ikkje var sette i nokon aldersbås. – Det siste ein ungdom vil er dessutan å gå bort til barneavdelinga for å finne seg ei bok, så det kan vere taktisk klokt å setje ungdomsbøkene vekk frå barnebøkene.

Dropp analysen
Unge må få lese av rein leseglede, meinte Svingen, og bruka følgjande oppdikta døme for å illustrere korleis undervisninga kan ta drepen på lesegleda:

– Tenk deg at eg sit heime og les ein god krim. Etter 45 minutt kjem naboen min inn og byrjar å spørje meg ut om boka; korleis er plottet, kven er hovudkarakterane, korleis er boka bygd opp osb. Eg svarar så godt eg kan, men eg lengtar eigentleg mest etter å setje meg ned i sofaen for å lese vidare. Når naboen har fått svara sine, går han, men lovar å kome tilbake etter ytterlegare 45 minutt for å høyre kor langt eg er komen og kva som har skjedd.

Moralen er: Dropp analysen innimellom og la dei unge få lese for å lese.

– Ikkje les denne!
Svingen oppmoda og dei vaksne til å bruke barn si medfødde nysgjerrigheit for det ho er verd. – Gje dei små smakebitar. Les byrjinga av ei bok og sei: Resten må du finne sjølv.
For å ytterlegare pirre leselysta, synte Svingen litt humoristisk til korleis ein kan ty til meir drastiske metodar: – Kva med å gøyme ein kasse bøker under bibliotekaren sin pult og seie til elevane «ikkje les desse bøkene»? Vis meg den eleven som ikkje tar ei slik utfordring!