Kunnskapsministeren vil la lærarar gripe inn mot elevar som skaper uro

Men kunnskapsminister Kari Nessa Nordtun (Ap) meinte at dette var ikkje var tilstrekkeleg. Ho vil endre opplæringslova og privatskulelova for å styrkje moglegheita lærarane har til å gripe inn også når det ikkje er fare for fysisk skade.

Kunnskapsminister Kari Nessa Nordtun (Ap).

– Verbale angrep og trakassering kan vere like alvorleg som fysisk vald, og det er viktig å verne elevar og tilsette mot dette. Lærarane må også ha høve til å hindre at nokre få elevar forstyrrar undervisninga så mykje at ho ikkje kan gjennomførast, seier Nordtun.

Fredag var forslaget klart. Det blir no sendt på høyring.

Kan ta frå eleven mobiltelefonen

Fysisk innblanding kan berre brukast når andre tiltak ikkje er tilstrekkelege, ifølgje forslaget. Då kan til dømes ein lærar føre ein elev til ein annan del av klasserommet for å avslutte ein situasjon som blir opplevd truande for andre. Eit anna døme er at læraren kan ta frå eleven ein gjenstand som blir brukt til å lage bråk. Slik kan læraren til dømes ta mobiltelefon frå ein elev som filmar andre i ein situasjon som vil innebere krenking.

Kriteriet for å gripe inn bør vere at ein elev «vesentleg forstyrrar opplæringa til andre elevar», heiter det i forslaget. Læraren må gjere ei konkret skjønnsmessig vurdering i kvart tilfelle, og Kunnskapsdepartementet skriv at det kan vere krevjande.

Ein terskel for når ein skal kunne gripe inn, vil vere at planlagd opplæringsaktivitet ikkje kan gjennomførast, skriv departementet i forslaget. Det blir skissert nokre døme:

• Ein elev stenger for inngangen til klasserommet og nektar å flytte seg etter gjenteke tilsnakk.
• Ein elev skrur av og på lyset fleire gonger.
• Ein elev skrik utan avbrot eller på annan måte forstyrrar med høg lyd og nektar å avslutte forstyrringa.

Set grenser for innblanding

Poenget er at forstyrringa må gå utover andre elevars opplæring før læraren kan gripe inn. Viss eleven gjer noko som først og fremst rammar han eller henne sjølv, så vil det falle utanfor. Det kan handle om at eleven nektar å gjere oppgåver, ikkje innrettar seg etter beskjedar og liknande.

Skal læraren gripe fysisk inn, må det dessutan ha som formål å hindre at ein elev vesentleg forstyrrar eller øydelegg undervisninga. Det er dermed ikkje høve til å gripe inn forholdsmessig før forstyrringa har starta.

– Det vil vere lite rom for å gripe inn fysisk på førehand for å hindre at ein situasjonen eskalerer i desse tilfella. Ved ei undervisningsforstyrring vil fysisk innblanding primært handle om å hindre at forstyrringa held fram, skriv departementet i forslaget.

Må melde frå kvar gong

Det vil vere ei plikt å førebyggje, dokumentere og melde frå om alle fysiske inngrep. Endringane skal omfatte elevar i grunnskule og vidaregåande skule, og dessutan skulefritidsordning.

– Å gripe inn fysisk skal vere siste utveg. Ingen lærarar ønskjer å komme i slike situasjonar. Derfor er det veldig viktig at skulane jobbar førebyggjande for å hindre at slike hendingar oppstår, seier Nordtun fredag.

Ho kom med same uttale i mars i samband med at lovforslaget om fysisk innblanding for å hindre at personar eller eigedom blir skadd vart lagt fram.

All form for fysisk maktbruk som har karakter av avstraffing, er ulovleg, presiserer kunnskapsministeren i det nye forslaget.

Leiar i Elevorganisasjonen, Madelen Kloster, er kritisk til forslaget.

Elevorganisasjonen: – Skummelt

Forslaget er på høyring med frist til 10. oktober.

Til NRK seier Utdanningsforbundet at dei meiner forslaget er ein god idé, medan Elevorganisasjonen er kritiske.

– Me er imot dette forslaget. Det er skummelt at me no dreier oss mot ein skule der elevar som utagerer verbalt, må håndtera eit fysisk inngrep, seier elevleiar Madelen Kloster til NRK.